تاکنون، روشهای مختلفی برای درمان زگیل ها به کار رفته است ولی هیچیک از روش های درمانی قطعی و صد در صد موفقیت آمیز نیست و اکثر روش های درمانی مخصوصا در زمینه ی درمان زگیل تناسلی با عود ضایعه همراه است.

زگیل های گوشتی گاهی بر روی دست، کف پا، چشم، صورت و برخی نیز بر روی نواحی تناسلی رشد می کنند. گرچه در
مواردی پماد زگیل اولین گزینه ای است که برای بیمار در نظر گرفته می شود، اما ممکن است این روش، درمان صد در صد زگیل نباشد!

از بین روش های درمان زگیل ، لیزر دی اکسید کربن CO2 Laser بیشترین میزان موفقیت و کمترین میزان عود را دارد. مطالعات میزان از بین بردن ویروس را تا حد 95 درصد پس از درمان با لیزر گزارش کرده اند.

زگیل چیست؟

زگیل در واقع یک تومور پوستی خوش خیم ناشی از پرولیفراسیون یا تکثیر بیش از حد سلول های پوستی و مخاطی میباشد که در اثر  آلودگی به گونه های مختلف اچ پی وی یا ویروس پاپیلوم انسانی یا HPV به وجود می آید.

زگیل ها ممکن است  ضایعاتی به شکل های گوناگون و در نواحی مختلف پوست مانند کف دست و کف پا ، انگشتان ، صورت، تنه و مخاطها بخصوص مخاط اندام تناسلی ( ازجمله سرویکس) دهان و حنجره ایجاد کند .

زگیل تناسلی یکی از موارد نگران کننده بوده و باید هر چه سریعتر درمان زگیل تناسلی پیگیری گردد تعلل در درمان زگیلهای تناسلی ممکن است در برخی موارد زمینه را برای بروز سرطان اندام تناسلی در مردان و زنان و حتی سرطان رکتوم فراهم سازد.

زگیل از جمله بیماری های پوستی شایع میباشد و در تمامی سنین دیده می شود. معمولا اکثر  موارد حتی بدون درمان زگیل ، ضایعات خود به خود بهبود می یابند ولی بعضی اوقات به دلیل ایجاد درد یا اختلال عملکرد و زیبایی و در مواردی پیدایش بدخیمی نیاز به درمان می باشد. اگر چه دو سوم زگیل های معمولی طی دو سال خود به خود بهبود مییابند، به دلایل فوق نیاز به درمان در گروهی از افراد احساس میشود. هرچند روش درمان باید به گونه ای باشد که عملکرد و زیبایی برای بیمار حفظ شود و نیز اسکار ناشی از درمان نباید بدتر از خود زگیل باشد.

درمان زگیل دست

باتوجه به شیوع بالای زگیل در جامعه، عوارض خاص روانی- اجتماعی ناشی از زگیل، نیاز به انتخاب یک روش درمانی که کم عارضه و در عین حال اثر بخش باشد را دو چندان کرده است. شایعترین نوع زگیل در دست ها و پا ها ایجاد می گردد و معمولا بدون درد است. زگیل یکی از شایعترین بیماری های پوستی است که حدود ۱۰ درصد جامعه را درگیر می نماید. در درصد کوچکی از موارد زگیل ها طی مدت ۳ ماه به صورت خود به خودی و بدون هر اقدامی برای درمان از بین می روند که بهبودی خود به خودی در اطفال به مراتب بیشتر از بزرگسالان می باشد.

معمولا هر چه اندازه و تعداد زگیل ها کمتر باشد امکان بهبود خود به خودی و بدون درمان بیشتر است. برای درمان روش های متعددی پیشنهاد شده است که بسته به شرایط فرد نظیر سن، جنس و مسائل زیبایی توسط پزشک انتخاب می گردد. از بین این روش ها استفاده از امواج لیزر عوارض کمتری داشته و میزان موفقیت بالاتر است.

هیچ یک از روشهای درمانی زگیل به طور قطعی و صد در صد موفقیت آمیز نیست و  اجماعی بر درمان خط اول درمان زگیل در بین پزشکان و جوامع علمی وجود ندارد و اغلب روشهای درمانی زگیل به علت عوارضی مانند پیدایش اسکار خونریزی و عفونت برای بیمار قابل پذیرش نیست؛ لذا اکثر پزشکان برای درمان قطعی زگیل، شرایط بیمار، محل و تعداد زگیل ها را در نظر می گیرند.

روش کار کرایوتراپی

روش مرسوم درمان زگیل، کرایوتراپی ( فریز یا انجماد ) است که از طریق تخریب بافت و با پایین آوردن دمای آن با استفاده از نیتروژن مایع (با دمای 195 درجه سانتیگراد زیر صفر) اثرهای درمانی خود را اعمال میکند. تعداد جلسات فریز زگیل دست و تکرار درمان بسته به شکل ضایعه متغیر بوده و شانس بروز اسکار و درد و عود ضایعه بسیار بالا است. گاهی ممکن است تعداد جلسات کرایوتراپی برای درمان زگیلها به بالاتر از 10 جلسه نیز برسد. در مطالعات جدیدی که منتشر شده است تقریبا در اکثر موارد این روش با عود همراه بوده است.

یکی دیگر از روشهای درمانی استفاده از لیزر PDL  است که اثر های درمانی آن ممکن است به علت تولید گرمای شدید در عروق درم و آسیب کراتینوسیتهای مجاور آن باشد. مکانیسم آن براساس وجود عروق دیلاته و پرخون در عروق در پایه بیشتر زگیل ها و مکانیسم انتخابی فتوترمولیز است که باعث هدف قرارگرفتن هموگلوبین توسط این نوع لیزر میگردد. در این روش، با مکانیسم کاهش خونرسانی به بافت به تدریج زگیل نکروزه شده و از بین می رود. در این روش گاهی باید چندین جلسه لیزر تکرار گردد.

درمان زگیل تناسلی با رادیوسرجری

بهترین نتایج در برداشتن زگیل تناسلی با رادیوسرجری ، یک روش غیر جراحی ، حداقل تهاجمی ، بدون درد و بی خطر حاصل شده است که همچنین نتایج بسیار برتر را در مقایسه با سایر روش های درمانی در مورد نتایج نهایی تضمین می کند. رادیوسرجری از انرژی امواج رادیویی برای انجام برش استفاده می کند، بدون آنکه نیاز به استفاده ابزارهای دیگر باشد.

الکترود رادیوسرجری انرژی لازم را تولید می کند که با برخورد با آب در درون سلول ها باعث ایجاد مقاومت از قسمت داخل آن می شود و باعث می شود که سلول ها از درون بین بروند. این الکترود کوچک همچنین منجر به دقت بسیار زیادی در پزشکان می‌شود. علاوه‌براین، با اینکه دستگاه رادیوسرجری از امواج رادیویی با فرکانس بالا و دمای کم استفاده می کند، آسیبی به بافت‌های مجاور وارد نمی‌شود.

در ویدیو زیر با مزایا و معایب درمان زگیل تناسلی با رادیوسرجری آشنا خواهید شد:

درمان زگیل تناسلی با لیزر CO2

زگیل‏ تناسلی مردان مشکل شایع و نگران کننده‏ای در بالغین به شمار می‏روند و اکثراً کوچک و صاف هستند ولی می‏توانند باریک و بلند هم باشند. سطح آنها نرم بوده و بر خلاف بقیه زگیل‏ها زبر و پوسته‏ پوسته نیستند. زگیل‏ تناسلی در خانم‏ها ممکن است، داخل مهبل یا گردن رحم، اطراف معقد و یا داخل راست روده را گرفتار کنند.

کرایوتراپی یکی از مرسوم ترین روش ها برای درمان زگیل تناسلی هم در مردان و هم در زنان است و معمولا بسیار راحت و ساده بوده ولی به دلیل عود بسیار بالای آن باید جلسات متعددی تکرار شود. در گروهی از افرادی که ضایعات کم و محدود است ( حداکثر 3 عدد ) می توان از محلول موضعی پدوفیلین نیز برای درمان زگیل تناسلی استفاده نمود ولی امروزه یکی از بهترین روش های درمان زگیل تناسلی هم در مردان و هم در زنان استفاده از لیزر CO2 Laser می باشد که میزان عود زگیل را تا حدود بسیار زیادی کاهش داده و اثر بخشی بسیار بالایی نیز دارد.

این روش در درمان زگیل تناسلی نیز بسیار موثر بوده و پس از درمان، نیازی به استفاده از اسید سالیسیلیک برای افتادن زگیل ها نیست. توجه کنید که در این روش معمولا در همان جلسه اول، زگیل از بین می رود و برخلاف فریز کردن زگیل تناسلی، نیازی به انتظار کشیدن دو هفته ای و دیدن نتیجه ی نهایی نیست!

توصیه می کنم ویدئو زیر را که در مورد درمان زگیل تناسلی با لیزر می باشد را با دقت مشاهده فرمائید.

درمان زگیل صورت

معمولا زگیل صورت از سایر انواع زگیل کوچک‏تر بوده، سطحی هموارتر دارند و اکثراً به تعداد زیاد ایجاد می‏شوند (۲۰ تا ۱۰۰ عدد) و  احتمال صدمه دیدن و تکثیر زگیل آن هنگام تراشیدن یا وکس کردن موهای این قسمت‏ها وجود دارد. با توجه به شرایط فرد می توان از کرایوتراپی یا محلول اسید سالیسیلیک، کوتر و حتی لیزر برای درمان زگیل صورت استفاده نمود.

کرایوتراپی شانس ایجاد اسکار را در صورت بالا می برد ولی بسیار راحت است

برای درمان زگیل صورت لیزر معمولا بهترین گزینه است. میزان موفقیت لیزر  95 درصد در مقایسه با کرایوتراپی که 47 درصد است بسیار تفاوت دارد امروز استفاده از لیزر های سوپر پالس و اولتراپالس اثربخشی بسیار بالا با عوارض بسیار پائین دارد

زگیل چشم

یکی از روش های درمان زگیل چشم که به تازگی مورد توجه پزشکان و جوامع علمی قرار گرفته است استفاده از لیزر CO2 است . در این روش با طول موج 10600 نانومتر تمام ذرات بافت زگیل از بین رفته و تبخیر می شود. در این روش حتی ویروس هایی که در عمق اپیدرم نفوذ کرده اند تا حدود بسیار زیادی از بین خواهند رفت.

از روش های منسوخ شده برای درمان زگیل استفاده از جریان برق برای سوزاندن زگیل می باشد. این روش به دلیل ایجاد اسکار شدید عملا در مراکز معتبر منسوخ شده است ولی هنوز در بسیاری از مراکز به عنوان یکی از روش های موثر درمان زگیل کاربرد دارد

زگیل معمولی

زگیل معمولی بیشتر اطراف ناخن روی انگشتان و پشت دست به وجود می آید و بیشتر به دنبال جویدن ناخن ایجاد می شود. در گروهی از موارد اصلا نیازی به درمان زگیلهای معمولی نیست و خود به خود بهبودی حاصل می شود. در مواردی که با توجه به شرایط فرد پزشک تصمیم به درمان زگیل معمولی می گیرد ممکن است برای درمان زگیل معمولی می توان از کرایوتراپی یا محلول اسید سالیسیلیک و یا لیزر استفاده نماید. درمان زگیل با CO2 Laser کمترین میزان عود را خواهد داشت.

درمان قطعی زگیل کف پا

معمولا زگیل‏ کف پا به سمت بیرون پوست برجسته نمی‏شوند زیرا فشار حاصل از راه رفتن روی کف‏ پا باعث صاف و پهن شدن آنها شده و آنها را به درون پوست فشار می‏دهد. زگیل کف ‏پا ممکن است دردناک باشند، مثل اینکه سنگی در کفش باشد برای درمان زگیل کف پا در موراد محدود ممکن است از چسب میخچه یا محلول اسید سالیسیلیک استفاده شود در موارد شدیدتر برای درمان زگیل کف یا از لیزر استفاده می شود. درمان زگیل با لیزر CO2 Laser کمترین میزان عود را خواهد داشت.

یکی از بهترین روش های درمانی برای زگیل کف پا استفاده از لیزر است. در این روش معمولا با یک بی حسی موضعی و طی یک جلسه ضایعه تحت درمان قرار گرفته و معمولا عود ضایعه نیز بسیار کم می باشد.

 زگیل در کودکان

در کودکان معمولاً  درمان ضرورتی ندارد و در اکثر موارد زگیل ها بدون درمان و پس از طی دوره‏ای چند ماهه تا چند ساله ناپدید می‏شود. با این حال در گروهی از کودکان از آنجا که احتمال گسترش زگیل به سایر نواحی بدن فرد مبتلا و یا انتقال آن به افراد دیگر وجود دارد ممکن است پزشک صلاح بداند که درمان را با اقدامات دارویی یا جراحی یا لیزر انجام گردد.

درمان زود هنگام بویژه هنگامی که ‏باعث ایجاد ناراحتی یا درد شده یا باعث آسیب جدی به زیبایی کودک گردد کاملا ضروری است.

در کلیه موارد زگیل تناسلی در زنان و هم در مردان باید هر چه سریعتر اقدام به درمان زگیل  تناسلی نمود. به خصوص در مواردی که ابتلا با سروتیپ های با ریسک بالای ویروس اچ پی وی مشاهده می شود شانس ابتلا به سرطان دهانه رحم در زنان و سرطان آلت تناسلی و مقعد و راست روده در زنان و مردان را بالا تر است و این گروه هرچه سریعتر باید تحت درمان زگیل  تناسلی قرار گیرند. همچنین تمامی خانم‌‏های مبتلا به زگیل تناسلی، حتی پس از درمان باید بطور منظم آزمون پاپ ‏اسمیر انجام دهند.

سایر روش های درمان

یکی از روش های درمانی ایمونوتراپی است که بوسیله آن سیستم دفاعی بدن جهت نابودی ویروس تقویت می‏شود در این روش داروی اینترفرون را به داخل ضایعه تزریق نموده که باعث تحریک و افزایش واکنش سیستم ایمنی فرد و به دنبال آن، از بین رفتن آن می‏شود.

داروی دیگری که اخیراً در درمان زگیلها  بخصوص زگیل‏ تناسلی با موفقیت به کار رفته است Imiquimod یا آلدرا می‏باشد. این دارو به صورت کرم است که بر روی ضایعه مالیده می‏شود و با تحریک سیستم ایمنی، زگیل‏ها را از بین می‏برد.

روش دیگر درمان زگیلها ، تزریق یک داروی ضدسرطانی به نام بلئومایسین به داخل هر زگیل است. البته تزریق آن دردناک است و گاهی عوارض جانبی دیگری نیز دارد این اقدام فقط در شرایط خاص باید انجام شود.

متاسفانه هنوز هیچ روش قطعی با موفقیت 100 درصدی برای زگیلها  شناسایی نشده است و با هر روشی احتمال عود ضایعه وجود دارد. کمترین میزان عود پس از برداشتن زگیل با لیزر مشاهده می شود همانگونه که اشاره شد لیزر تا حدود 95 درصد ضایعات را از بین می برد که در حال حاضر موثر ترین روش درمانی می باشد

توصیه‌های دکتر انتظاری در رابطه با زگیل

در صورتی که مبتلا به زگیل یا ضایعات مشکوک روی بدن  هستید:

1. اکیدا از خود درمانی یا اقدامات غیر علمی اجتناب کنید.
2.  به هیچ عنوان خودسرانه اقدام به درمان نکنید.
3.  حتما با تیم درمانی خود مشورت کنید.
4. حتما برای بررسی عامل زمینه ساز به پزشک مراجعه کنید.
5. ممکن است نیاز به نمونه برداری و ارزیابی آزمایشگاهی باشد.
6. به صورت منظم و حداقل سالانه به منظم چکاپ سلامت با پزشک خود مشورت کنید.
7. در صورتیکه مایل به مراجعه به مطب هستید یا سوالی در این مورد دارید با کلیک روی دکمه مربوطه از همینجا اقدام فرمائید.

دکتر عباس انتظاری متخصص زگیل در تهران