جوش‌ها از جمله مشکلات پوستی هستند که بیشتر صورت را درگیر می‌کنند اما گاهی روی کمر، قسمت شرمگاهی، و هرجایی که دلشان بخواهد پیدایشان می‌شود حتی در قسمت تناسلی و مقعد که اصطلاحاً به آن جوش مقعدی گفته می‌شود.
اگر بدانید که جوش مقعدی چقدر دردناک و آزاردهنده است مطمئنا هیچ‌وقت جزو گزینه‌های انتخابی‌تان نخواهد بود. این جوش‌ها عفونت و عوارض زیادی با خود دارند.
علت جوش های مقعدی
مانند سایر جوش‌ها، جوش مقعدی در اثر بسته شدن منافذ پوست بوجود می‌آید. منافذ، حفره یا سوراخ کوچکی روی پوست هستند که دقیقا زیر آن‌ها فولیکول قرار می‌گیرد. فولیکول از مو و غده چربی تشکیل شده است. چربی و روغن موجود در فولیکول است که باعث نرم نگه داشتن پوست و از بین بردن سلول‌های مرده می‌شود.
متاسفانه گاهی این غده‌های چربی بیش‌فعال شده و چربی (سبوم) زیاد از حدی از خود ترشح می‌کنند که باعث گرفتگی و بسته شدن منافذ می‌شود. عواملی که باعث تولید بیش از حد چربی شده عبارتند از:
۱. عرق کردن
عرق و رطوبت ممکن است هرجایی از بدن چه اطراف مقعد یا اندام دیگری در زیر پوست گیر کرده و بیرون نیایند.
۲. باکتری
از آنجایی که مقعد محل دفع مدفوع از روده بزرگ است، باکتری های زیادی در این ناحیه حاضر هستند. رابطه جنسی هم باعث می‌شود که باکتری‌های این قسمت بیشتر شوند.
گاهی سیستم ایمنی بدن با تحریک در غدد چربی به باکتری‌های موجود در منافذ واکنش نشان می‌دهد و درنتیجه باعث بوجود آمدن جوش می‌شود.
۳. هورمون ها
هرگونه تغییر در سطح هورمون‌ها در دوران بلوغ، بارداری، پریودی (قاعدگی) و حتی در شرایط تنش‌زا باعث تحریک غدد چربی و تولید بیش از حد چربی می‌شود.
عوامل دیگری هم هستند که احتمال جوش زدن در اطراف مقعد و سایر اندام‌های بدن را بیشتر می‌کنند مثل:
۴. ژنتیک
گاهی مشکلات جوش پوستی و انواع آکنه‌ها ریشه ارثی و فامیلی دارند.
۵. سوزش و تحریک پوست
نشستن برای مدت زمان طولانی یا پوشیدن لباس‌های تنگ و چسبان که هوا به‌راحتی از آن‌ها عبور نکرده و عرق می‌کنید باعث حساسیت و سوزش پوست شده و بیماری بوجود می‌آورد.
۶. بهداشت
عدم رعایت بهداشت ناحیه مقعدی باعث شده که میزان ابتلا به جوش‌های مقعدی بیشتر شود.
۷. رژیم غذایی
سال‌های سال است که نقش رژیم غذایی و جوش زدن در محافل علمی مورد بحث قرار گرفته است. شاید ظاهرا خوردن غذاهای چرب باعث جوش زدن نشود، اما با این‌حال رژیم‌های غذایی مملو از شکر یا لبنیات می‌توانند از جمله عوامل خطرآفرین برای جوش مقعدی باشند.
درمان جوش مقعدی
اگر برآمدگی در قسمت مقعد دارید و فکر می‌کنید که جوش نیست باید بلافاصله برای تشخیص مناسب به پزشک مراجعه کنید.
یادتان باشد که به‌هیچ‌وجه این مدل جوش‌ها را دستکاری نکنید یا اقدام به کندن آن‌ها نکنید. گاهی با چند راهکار بهداشتی ساده اولیه می‌توانید براحتی این مشکل را حل کنید:
- پس از هربار دفع مدفوع خود را به‌صورت کامل تمیز کرده و خشک کنید.
- باسن و مقعدتان را موقع حمام با آب و صابون بشورید.
- لباس زیر نخی تمیز بپوشید که نسبت به سایر پارچه‌ها امکان رد و بدل کردن جریان هوا را دارد.
- به‌هیچ‌وجه لباس زیر، مایو یا هر لباس خیسی را برای مدت طولانی نپوشید.
دارو برای درمان جوش مقعدی
داروهایی هم برای درمان این جوش های مقعدی وجود داشته که جوش را جمع کرده و خشک می‌کند:
۱. رتینوئیدهای خوراکی
رتینوئیدها (Retinoid) مثل acitretin (Soriatane) از ویتامین آ تهیه می‌شوند و برای دیگر مشکلات پوستی مثل پسوریازیس هم تجوز می‌شوند.
۲. بنزوئیل پروکسید
بنزوئیل پروکسید (Benzoyl peroxide) (بنزوئیل) باکتری‌های عامل جوش‌ها را می‌کشد و از بین می‌برد. معمولا به‌شکل کرم یا پماد موضوعی موجود است، اما موقع مصرف آن مراقب باشید چرا که باعث سفید یا لک شدن پارچه می‌شود. پیش از استعمال بنزوئیل پروکسید برای ناحیه مقعدی حتما با پزشک مشورت کنید.
۳. اسید سالسیلیک
این دارو به شکل‌های مختلفی از جمله صابون، پماد، کرم، و پد عرضه می‌شود. اسید سالسیلیک برای درمان آکنه، زگیل‌ها، پسوریازیس و دیگر معضلات پوستی بکار می‌رود.
دوز پایین‌تر اسید سالسیلیک را می‌توانید بدون نسخه خریداری کنید اما فروش دوزهای سنگین‌تر آن بدون نسخه پزشک ممنوع است.
فرق جوش مقعدی و دمل
آبسه (دمل) مقعدی عفونتی است که باعث جمع شدن چرک در لایه‌های عمیق‌تر پوست می‌شود. معمولا با درد زیادی همراه است و اطراف ناحیه آبسه کرده هم قرمز می‌شود. معمولا این دمل‌ها باید با عمل جراحی تخلیه شوند و در طول درمان بیمار باید آنتی‌بیوتیک مصرف کند.
جوش سلول پوستی مرده کوچک متمرکز موضعی متشکل از سبوم و باکتری است که معمولا در سطح پوست جلوی منفذ فولیکول مو را می‌گیرد (مسدود می‌کند). معمولا جوش‌ها خودبه‌خود درمان می‌شوند. هرچند، جوش‌های عمیق‌تر ممکن است به آبسه تبدیل شوند.
تفاوت جوش و هموروئید
هموروئید رگ ورم کرده زیر پوست در راست روده یا مقعد است. درمواردی گاهی لخته خون تشکیل می‌شود که باعث بیشتر شدن ورم و درد و ناراحتی می‌شود. اگر برآمدگی ایجاد شده دردناک باشد احتمالا هموروئید است.
گاهی هموروئید با خونریزی همراه خواهد بود. اگر پس از دفع مدفوع موقع خشک کردن خودتان متوجه خون قرمز روشن شدید التهاب ایجاد شده هموروئید است.
تفاوت جوش و کیست پیلونیدال
در کیست پیلونیدال، منافذ پوست که بخاطر چربی و مواد زاید و آلودگی‌ها بسته شده به شکل کیسه یا پاکت باد می‌کند. اگر کیست پیلونیدال عفونی شود به آبسه دردناکی تبدیل خواهد شد.
یکی از راه‌های تشخیص کیست پیلونیدال از جوش مقعدی این است که کیست پیلونیدال معمولا نزدیک قسمت بالای شکاف باسن بوجود می‌آید نه درقسمت پایینی یا اطراف مقعد.
جوش یا بیماری های آمیزشی
انواع مختلف بیماری‌های آمیزشی یا عفونت‌های منتقله آمیزشی مثل تبخال تناسلی باعث بوجود آمدن برآمدگی‌های جوش مانند دراطراف مقعد و ناحیه شرمگاهی می‌شوند. این بیماری ویروسی بوده و معمولا با یکی دو برآمدگی خودش را نشان نمی‌دهد.
تبخال‌های تناسلی معمولا نشانه‌ها و علایم دیگری هم دارند مثل تب و لرز.
جوش یا سرطان مقعدی
زمانی که سلول‌های سرطانی تا داخل بافت مقعد سرایت می‌کنند سرطان مقعد بوجود می‌آید. خونریزی روده بزرگ یکی از نخستین نشانه‌های ابتلا به سرطان مقعد است به‌علاوه برآمدگی و توده بزرگی که اطراف سوراخ مقعد درمی‌آید. این توده معمولا دردناک و ملتهب است.
سرطان مقعد تغییراتی در دفع مدفوع هم ایجاد می‌کند.
تفاوت جوش و زگیل مقعدی
زگیل مقعدی از ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) بوجود می‌آید که شایع‌ترین بیماری مقاربت جنسی محسوب می‌شود.
زگیل‌های مقعدی تفاوت فاحشی با جوش دارند چرا که زگیل‌ها اول خیلی کوچکند و بعد بزرگ می‌شوند و احتمالا بخش زیادی از ناحیه تناسلی و مقعدی را می‌پوشانند.
در زیر چند نمونه از زگیل مقعدی نشان داده شده است با کلیک روی هر کدام می توانید مطالعه دقیقتری در این مورد داشته باشد
