واژینیت کاندیدایی به عنوان برفک واژن، عفونت مخمر واژن و کاندیدیازیس واژن شناخته می شود، که یکی عفونت های شایع در واژن محسوب می شود.این شرایط زمانی اتفاق می افتد که کاندیدا، قارچی طبیعی، بیش از حد رشد کرده و علائمی مانند خارش واژن، سوزش، درد در حین رابطه جنسی و ترشحات واژن ایجاد می کند.
برآورد می شود که 75 درصد از زنان در طول زندگی خود برفک واژن را تجربه می کنند، در 40-45 درصد دیگر نیز دوره های مکرر را تجربه می کنند. اغلب اوقات، این بیماری به دلیل تغییر در محیط واژن و دستگاه گوارش ایجاد می شود، که ممکن است در اثر عواملی مانند استفاده از برخی داروها یا وسایل پیشگیری از بارداری، بارداری و شرایطی از جمله دیابت و HIV ایجاد شود.
واژینیت کاندیدایی می تواند ناخوشایند باشد و پریشانی قابل توجهی ایجاد کند، اما اغلب می تواند با درمان به طور موثر کنترل شود که معمولاً شامل استفاده از داروهای ضد قارچ یا کرم های پوستی است.
نام های دیگر واژینیت کاندیدایی
- برفک واژن
- کاندیدا ولووواژینیت
- عفونت قارچی واژن
- عفونت مخمر ولوواژینال
- برفک زدن
- کاندیدیازیس وولو
علائم واژینیت کاندیدایی
شایع ترین علائم ولووواژینیت کاندیدا یا برفک واژن شامل موارد زیر است:
- احساس خارش و یا سوزش در اطراف دهانه رحم و دهانه واژن
- درد به هنگام رابطه جنسی
- ادرار به همراه درد
- درد، قرمزی و تورم در ناحیه واژن
- ترشحات واژن، که می تواند به حالت های رقیق و غلیظ باشد.
زنانی که این بیماری را تجربه می کنند ممکن است همه این علائم را نداشته باشند و ممکن است شدت آن در هر فرد متفاوت باشد.
علل ایجاد ولووواژینیت کاندیدا
کاندیدا یک گروه از قارچ های طبیعی است که در دستگاه گوارش و کمتر در واژن، دهان و روی پوست یافت می شود. به طور معمول، کاندیدا به مقدار کم وجود دارد و هیچ علائمی ایجاد نمی کند.برفک زمانی اتفاق می افتد که تعادل میکروارگانیسم ها و در نتیجه سطح pH در واژن به هم بخورد و کاندیدا تکثیر شود و باعث ایجاد علائمی شود که در بالا توضیح داده شد.این رشد بیش از حد کاندیدا معمولاً با تغییر در محیط دستگاه گوارش و واژن ایجاد می شود.
تغییرات در محیط دستگاه گوارش و واژن می تواند در نتیجه عوامل مختلفی رخ دهد، از جمله:
#مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها:
به طور معمول آنتی بیوتیک ها با از بین بردن باکتری ها، از جمله آنهایی که در واژن هستند، کار می کنند که این اتفاق می تواند تعادل باکتری ها را در واژن به هم بزند و باعث رشد بیش از حد کاندیدا شود.
#پیشگیری از بارداری:
استفاده از داروهای ضد بارداری هورمونی حاوی استروژن، از جمله قرص ضد بارداری، می تواند واژینیت کاندیدایی را بیشتر کند. این امر در مورد وسایل پیشگیری از بارداری مانند اسفنج های واژن، دیافراگم ها و IUD نیز صدق می کند.
#بارداری:
باردار بودن احتمال ابتلا به واژینیت کاندیدایی را بیشتر می کند. درمان این بیماری در افراد باردار نیاز به رویکرد متفاوتی نسبت به موارد معمول دارد اما خطر کمی برای کودک به دنبال دارد.
#سیستم ایمنی ضعیف:
افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند بیشتر در معرض خطر ولووواژینیت کاندیدا قرار دارند. سیستم ایمنی ضعیف می تواند در نتیجه ی شرایطی مانند HIV و همچنین استفاده از داروهایی از جمله داروهای مرتبط با شیمی درمانی، استروئیدها و آنهایی که اغلب به دنبال پیوند اعضا تجویز می شوند، رخ دهد.
#دیابت:
افراد دیابتی شانس بیشتری برای ابتلا به واژینیت کاندیدایی را دارند، خصوصاً اگر از نظر ضعف کنترل نشوند.
#فعالیت جنسی:
کاندیدا ولووواژینیت بیشتر در زنانی که از نظر جنسی فعال هستند بیشتر است. این بیماری عفونت مقاربتی (STI) محسوب نمی شود، اما در بعضی موارد می تواند به شرکای جنسی هر دو جنس منتقل شود.
#سن:
کاندیدا ولووواژینیت بیشتر در زنان پس از بلوغ و یائسگی دیده می شود.
تشخیص
زنانی که علائم احتمالی برفک واژن را تجربه می کنند برای ارزیابی باید با پزشک مشورت کنند. علائم این بیماری همانند بسیاری از موارد دیگر است، از جمله واژینوز باکتریایی، درماتیت و تریکوموناس ولووواژینیت، که تشخیص صحیح این موارد گامی مهم در جهت دریافت درمان موثر می باشد.
تشخیص معمولاً پس از معاینه توسط پزشک تأیید می شود. همچنین ممکن است از فرد مبتلا در مورد سابقه پزشکی خود و اینکه آیا قبلاً به این بیماری مبتلا شده است، سوال شود.
برفک واژن در صورت تجربه، چهار بار یا بیشتر در سال، قابل بازگشت است. تقریباً پنج تا هشت درصد زنان به طور مکرر به این بیماری مبتلا می شوند.زنانی که قبلاً به این بیماری مبتلا شده اند، همانند زنانی که برای اولین بار این علائم را تجربه می کنند، به جای اقدام به خود درمانی باید به هنگام بروز علائم با پزشک خود مشورت کنند.
علاوه بر معاینه و بحث در مورد سابقه پزشکی فرد مبتلا، افرادی که دوره های مکرر ولووواژینیت را تجربه می کنند احتمالاً یک نمونه سواب از واژن خود گرفته اند. دوره های مکرر ممکن است به دلیل وجود نوع کمتری از قارچ کاندیدا که در برابر انواع داروهایی که به طور معمول تجویز شده، مقاوم شده اند. با بررسی ترشحات واژن در آزمایشگاه، پزشکان قادر به تشخیص این موضوع هستند.
درمان واژینیت کاندیدایی
درمان معمولاً شامل استفاده از داروی ضد قارچ است که معمولاً به شکل قرص خوراکی و یا کرم موضعی پوست صورت می گیرد. پس از درمان، بیشتر موارد برفک در طی چند روز برطرف می شود. اگر علائم در این بازه زمانی از بین نرفت، باید با پزشک مشورت شود.
✔️ درمان با قرص
دو قرص ضد قارچ معمولاً تجویز می شوند که عبارتند از:
- فلوکونازول
- ایتراکونازول
فلوکونازول ها معمولاً بدون نسخه در دسترس هستند. عوارض جانبی غیرمعمول آن می تواند شامل سردرد، اسهال و پوسته پوسته شدن پوست باشد.
ایتراکونازول ها به طور معمول برای موارد شدید اختصاص دارد و به طور کلی فقط با تجویز پزشک در دسترس است. عوارض جانبی احتمالی آن ها اسهال و سر درد می باشد.
✔️کرم های موضعی پوست
اگرچه داروهای خوراکی می توانند راحت تر باشند، اما زنان مبتلا به درد و خارش اطراف واژن ممکن است دریابند که کرم های ضد قارچ پوست، اثربخشی بیشتری دارند.
انواع بدون نسخه ی پزشک این کرم ها در دسترس است که اکثر آنها برای تسکین علائم فقط به یک دوز واحد نیاز دارند. این کار معمولاً با استفاده از اپلیکاتور انجام می شود تا کرم بتواند به داخل واژن برسد، اگرچه برخی ممکن است بخواهند مقدار کمی را به پوست اطراف واژن بمالند. این پماد آن ها عوارض جانبی خاصی ندارند و به ندرت شاید دچار سوزش و التهاب شوید.
✔️درمان در دوران بارداری
زنان باردار همیشه باید قبل از شروع درمان برفک واژن در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنند. داروهای رایج مورد استفاده برای درمان این بیماری، از جمله فلوکونازول، برای استفاده در دوران بارداری مناسب نیستند. در عوض، پزشک یک داروی ضد قارچ مناسب بارداری تجویز می کند.برفک واژن در زنان باردار به دلیل تحریکات حرکتی بارداری شایع است. نباید دلیل ایجاد نگرانی جدی در نظر گرفته شود
✔️درمان شرکای جنسی
این بیماری عفونت مقاربتی محسوب نمی شود، اگرچه احتمال کمی برای انتقال واژینیت کاندیدایی به یک شریک جنسی وجود دارد، و معمولاً نیازی به درمان شرکای جنسی افراد مبتلا نیست.
پیشگیری
تعدادی از اعمال و عادات وجود دارد که تصور می شود به جلوگیری از برفک واژن کمک می کند. البته باید توجه داشت که این اقدامات از نظر پزشکی اثبات نشده اند و فقط در برخی موارد ممکن است مفید باشند.
روش های پیشگیری عبارتند از:
⛔رعایت بهداشت:
شستن واژن با صابون های معطر، اسپرم کش و سایر محصولات مشابه ممکن است به تغییر شرایط محیطی واژن کمک کند و در نتیجه به کاندیدا کمک کند تا رشد کند. برای برخی از زنان ممکن است شستن فقط با آب و صابون های بدون بو مفید باشد.
⛔پوشیدن لباس گشاد:
برخی از خانمها به این باور رسیدند که پوشیدن لباسهای گشاد قسمت پایین بدن برای کمک به جلوگیری از واژینیت کاندیدایی مفید است. تصور می شود که شرایط گرم و مرطوب حاصل از لباس های تنگ می تواند به رشد کاندیدا کمک کند.
⛔جلوگیری از اصطکاک در حین فعالیت جنسی:
گرچه کاندیدا ولووواژینیت یک عفونت مقاربتی محسوب نمی شود، ولی تصور می شود که اصطکاک در حین رابطه جنسی می تواند آن را بیشتر کند. در نتیجه، اطمینان از خشک نبودن و مخاطی بودن واژن می تواند به جلوگیری از بیماری کمک کند.
سؤالات رایج در مورد واژینیت
1-آیا کاندیدا ولووواژینیت مسری است؟
در اکثر موارد، کاندیدا ولووواژینیت مسری نیست. با این حال، در موارد نادر، عفونت می تواند بین شرکای جنسی، اعم از زن و مرد منتقل شود.
2-آیا واژینیت کاندیدایی عفونت مقاربتی (STI) است؟
خیر، کاندیدا ولووواژینیت در زمره عفونت های مقاربتی طبقه بندی نمی شود. این در حالی است که، در موارد نادر، می توان عفونت را بین شرکای جنسی منتقل کرد. به طور کلی لازم نیست که شرکای جنسی افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، خودشان تحت درمان قرار بگیرند.
3-آیا مردان می توانند به بیماری ولووواژینیت کاندیدا مبتلا شوند؟
پاسخ: بله، مردان می توانند به عفونت واژینیت کاندیدایی مبتلا شوند، اگرچه در مواردی از این قبیل، این بیماری در مردان به عنوان برفک یا کاندیدیازیس مردان ذکر می شود که به ندرت دیده می شود، و معمولاً نتیجه رابطه جنسی محافظت نشده با شخصی است که از قبل تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته است.
علائم برفک در مردان
- احساس سوزش، قرمزی و حس ناراحنی در اطراف سر آلت تناسلی مرد و پشت پوست ختنه گاه
- ترشح مایعی از آلت تناسلی مرد که معمولاً سفید با بافتی ضخیم یا چسبناک است .
- بوی بد آلت تناسلی مرد
متخصص طب پیشگیری