واکسن زگیل تناسلی (گارداسیل) از جمله واکسن هایی است که در کاهش بروز سرطان سرویکس و ضایعات پیش زمینه آن می باشد. در حال حاضر، گارداسیل (GARDASIL) در برنامه روتین 40 کشور دنیا قرار دارد. خوشبختانه در ایران نیز واکسن گارداسیل در دسترس بوده و قابل تهیه است.

واکسن دو گانه و چهارگانه و نه گانه زگیل تناسلی

هدف از تزریق آمپول گارداسیل تلاش برای کاهش بروز سرطان های وابسته به زگیل تناسلی و شرایط  خوش خیم وابسته به آن است. دو نوع واکسن زگیل تناسلی جهت پیشگیری  عفونتهای زگیل تناسلی و ضایعات پیش بدخیم توضیح داده  شده اند که اثرات پایدار آنها 2 تا 4.5 سال می باشد. شامل:

1-  فرم چهارگانه واکسن زگیل تناسلی یا (Gardasil)

2- فرم دوگانه (Cervarix) – برند ایرانی Papilogard

3- فرم نه گانه واکسن زگیل تناسلی Gardasil 9

هر سه نوع واکسن حداقل حاوی ذرات شبه ویروس زگیل تناسلی تایپ 16 و 18 می باشند که حدود 70% همه سرطان های سرویکس در دنیا وابسته به این دو تایپ هستند.

واکسن زگیل تناسلی

آمپول زگیل تناسلی چهارگانه یا Quadrivalent علیه انواع 16-18-6-11 ویروس زگیل تناسلی موثر است و دارای آلومینیوم به عنوان افزاینده می باشد.

این نوع واکسن زگیل تناسلی حاوی mg20 از HPV تایپ 16 و 18 و همچنین mg 40 از تایپ 11 و 16 می باشد. حجم آن 0.5  سی سی بوده و به روش داخل عضلانی تزریق می شود.

زمان های تزریق واکسن گارداسیل

فواصل تزریق واکسن گارداسیل دو و شش ماه می باشد. همه بررسی های بالینی نشان داد که تجویز واکسن گارداسیل باعث پیشگیری ضایعات سرویکس و ناحیه تناسلی زنان ناشی از انواع 6-11-16-18 ویروس زگیل تناسلی و نیز کاهش نیاز به  تکنیکهای تشخیصی و درمانی عفونت می شود.

طی 30 ماه پیگیری، میـزان بـروز عفونـت پـایدار در اثر انواع 6-11-16 و 18 ویروس زگیل تناسلی در افرادی که حداقل یک دوز واکسن زگیل تناسلی (گارداسیل ) دریافت کرده بودند، در مقایسه با عدم دریافت واکسن، تا 89% کاهش یافت.

همچنین بیماری هایی که با بیوپسی تشخیص داده میشوند از جمله: مراحل اولیه سرطان تهاجمی سرویکس، تا 100% کاهش خواهد یافت. مدت اثر حفاظتی واکسن زگیل تناسلی ( گارداسیل ) تا 3.5 سال پس از تکمیل دوره واکسیناسیون بر علیه تایپ 16 زگیل تناسلی و 2.5 سال پس از تکمیل سه دوره واکسیناسیون برعلیه تایپ 6- 11-18 ویروس زگیل تناسلی می باشد.

سن تزریق واکسن زگیل تناسلیواکسن گارداسیل در زنان 9 تا 26 سال پیشنهاد می شود. شایع ترین عارضه جانبی سیستمیک واکسن زگیل تناسلی، سردرد است.

استفاده از واکسن زگیل تناسلی ( گارداسیل ) یا فرم چهارگانه واکسن توسط FDA (کمیته غذا و داروی آمریکا) در زنان و دختران 9 تا 26 سال مورد تأیید قرار گرفته است. در مورد واکسیناسیون روتین زگیل تناسلی در زنان 12-11 ساله با سه دوز واکسن توصیه شده است. واکسیناسیون می تواند از سن 9 سالگی نیز شروع شود.

هدف از این  توصیه ها برای تزریق واکسن زگیل تناسلی (گارداسیل )، ایمنی سازی قبل از شروع فعالیـت جنـسی می باشد اما حتی در زنان جوانی که قبلاً واکسینه نشده اند، نیز کـاربرد دارد. بنابراین واکسیناسیون در زنـان 26-13 سـال کـه قـبلا واکـسینه نشدند نیز قابل استفاده است.

نکات مهم در مورد تزریق آمپول زگیل تناسلی

– تزریق واکسن زگیل تناسلی بـرای زنان 9 تا 26 سال که نتایج تست پاپ اسمیر آنهـا غیرطبیعـی بـوده یـا زگیـل تناسلی دارند و یا تست زگیل تناسلی آنها از نظر انواع پرخطر ویروس مثبـت است، در نظر گرفته شود.

– واکسیناسیون بر علیه انواع زگیل تناسلی ایمنی زایی ایجاد می کند، اما اطلاعاتی در مورد این که واکسن بتواند اثـر درمـانی روی بعضی ضایعات سرویکس- واژن داشته باشد وجود ندارد.

– با توجه به احتمال خطر بالای عفونت زگیل تناسلی پایدار در زنان دچار نقص سیستم ایمنی، انجام واکسیناسیون می تواند به آنها پیشنهاد شود اما هیچ بررسی از اثربخشی واکسن یا ایمنی زایی آنها ویروس زنده نیست و امنیت مشخصی ندارد و باید با احتیاط به کار رود.

– از واکسیناسیون حین حاملگی باید اجتناب شود. اگر زن حامله ای به طور اتفاقی واکسینه شود، نشان داده شده که طی 30 روز از واکسیناسیون ممکن است تا حد ناچیزی ناهنجاری های مادرزادی در جنین وی افزایش یابد.

– واکسیناسیون طی شیردهی منعی ندارد، اما مادران باید آگاهی داشته باشند که طی یک ماه پس از تزریق واکسن ممکن است احتمال وقوع اختلالات تنفسی در شیرخوار تغذیه کننده از شیرمادر افزایش یابد.

– در موارد ضعف متوسط تا شدید حاد، واکسیناسیون باید تا زمان بهبودی از آن به تعویق افتد.

– مراقب واکنشهای آلرژیک در فرد واکسینه شده باشیم.

واکسن گارداسیل از کجا بخریم؟

در حال حاضر واکسن گارداسیل به سختی پیدا می شود. با این حال برای خرید واکسن گارداسیل میتوانید با مطب برخی پزشکان و یا داروخانه هلال احمر تماس بگیرید.

واکسن سرواریکس یا معادل ایرانی آن پاپیلوگارد

فرم دوگانه واکسن زگیل تناسلی یا (Cervarix) حاوی ذرات ویروس زگیل تناسلی بوده و حاوی تایپ 16 و 18 ویروس زگیل تناسلی می باشد.  ادجوانت آن آلومینیوم و حاوی یک عامل لیپیدی است. با استفاده از این واکسن، روی 27000 زن و دختـر 55-11 سـاله بررسی هـایی انجام شده است. این واکسن هنـوز در مردهـا آزمـایش نـشده اسـت.

هدف نهایی در این  بررسیها عفونـتهـای وابـسته بـه انواع مشخص زگیل تناسلی  است. این واکسن حاوی پروتئین بـوده و پوشش DNA ندارد، زنده نیست ولی تزریق آن سبب تولیدآنتی بادی های وابسته به انواع مشخص زگیل تناسلی  خواهد شد. بررسی هـاییکه طی سال های 2004 تا 2006 انجام شد نـشـان داد کــه در زنـان 25-15 ساله واکسیناسیون فرم دوگانه در کاهش عفونتهـای وابـسته به زگیل تناسلی  موثر بوده است.

بررسی های انجام شده، کاهش مـشخص در میزان موارد مثبت 16 ویروس HPV و 18 HPV را نشان داده است.

ایـن مطالعـات اثربخشی واکسن زگیل تناسلی  Cervarix  را تا 95% بر علیه عفونـت هـای پایـدار سرویکس که بازگیل تناسلی  ارتبا ط دارنـد نـشان داد. حتـی در یـک آنـالیز، اثربخشی واکسن تا 100% برای ضـایعات پیش سرطانی وابـسته به HPV  گـزارش شد. همچنین این نوع واکسن سبب کاهش عفونـت هـای وابـسته بـه تایپ 45 و 31 ویروس زگیل تناسلی  می شود.

عوارض تزریق واکسن زگیل تناسلی از نوع سرواریکس شامل خستگی، عوارض گوارشی، تب خفیف و سردرد اسـت. مـدت اثربخشی و حفاظت واکسن دوگانه مشخص نشده اسـت و هنـوز بـه مدت ایده آل (از زمان شروع فعالیت جنسی تا اتمام آن که چند دهـه به طول  می انجامد) نرسیده است.

 پس از دوره سـوم واکـسیناسیون،طی یک ماه بعد اثر حفاظتی آن شروع شده و حداقل 18 مـاه پـس ازشروع به حد پایدار می رسد.

به طور کلی افزایش 13 برابری در میـانگین سـطح آنتـی بـادی HPV تایپ 16 و 18 در پایـان مدت 4.5 سال پس از واکـسیناسیون فـرم دوگانـه رخ خواهـد داد.

واکسن زگیل تناسلی چهارگانه طی 36 ماه سـبب افـزایش سـطح آنتـی بـادی ضـد ویروس زگیل تناسلی  می شود که این سطح حتی از افزایش موجود در سـطح خونی فـرد مبـتلا بـه عفونـت زگیل تناسلی  نیـز بیـشتر مـی باشـد.

واکسن گارداسیل 9 

اخیرا واکسن گارداسیل 9 نیز تولید شده است که حاوی سروتیپ های 6 و 11 و 16 و 18 و 31 و 33و 45 و 52 و 58 می باشد و تا حدود 99 درصد از بیماری زگیل تناسلی و سرطان های وابسته به HPV جلوگیری می کند. این واکسن در حال حاضر فقط در کشور کانادا در دسترس بوده و قابل استفاده می باشد و پیش بینی می گردد تا پاپان سال 2017 در آمریکا برخی از کشورهای اروپایی نیز در دسترس باشد.

توصیه می‌شود تمام مردان و زنانی که از نظر جنسی فعال هستند، این واکسن را تزریق کنند.

واکسن hpv برای مردان

از آنجا که زگیل تناسلی یک بیماری منتقله از راه جنسی است و هم توسط مردان و هم زنان انتشار می یابد، لذا باید تزریق واکسن زگیل تناسلی در مردان و زنان انجـام گیـرد. در اکتبر سال 2018،سازمان FDA استفاده از  Gardasil9 را برای زنان و مردان 27 تا 45 ساله تصویب کرد.

واکسن های HPV در جلوگیری از عفونت ایجاد شده توسط انواع HPV بسیار مؤثر هستند. دریافت واکسن HPV خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم و رشد سرطانی را به میزان قابل توجهی در خانمها کاهش می دهد. مردان نمی توانند سرطان دهانه رحم داته باشند؛ اما واکسن HPV ممکن است از زگیل تناسلی، سرطان آلت، سرطان مقعد و شیوع HPV به شرکای جنسی جلوگیری کند. Gardasil 9 برای مردان در سنین 9 تا 26 سال تأیید شده است.

آیا واکسیناسیون در مبتلایـان HIV  (ویـروس نقـص ایمنـی انسان) نیـز در جلـوگیری از عفونـت هـای ناحیـه تناسـلی و مقعـدی (آنوژنیتال) موثر است؟

تـأثیر واکسن زگیل تناسلی در مبتلایـان HIV  ناشـناخته اسـت و کلید اصلی موفقیت واکسیناسیون، آمـوزش مناسب جامعـه، خانواده ها و بیماران است.

نتیجه گیری نهایی

پیـشگیری از عفونـت زگیل تناسلی ناحیه تناسلی تحتانی اساس بررسی های اخیر را تشکیل  میدهد. با واکسیناسیون  میتوان 70% سرطان های سرویکس مرتبط بـا زگیل تناسلی  را کاهش و حتی از ضایعات پیش بدخیم و دیگـر بـدخیمی هـای ناحیـه تناسلی زنان جلـوگیری کـرد.

در صورتی که خود یا شریک جنسی شما مبتلا به زگیل تناسلی یا ضایعه مشکوک روی آلت تناسلی بوده یا مشکوک به آلودگی با HPV هستید:

1. حتما با تیم درمانی خود مشورت کنید.
2.  به هیچ عنوان خودسرانه اقدام به درمان یا کندن خال گوشتی روی آلت نکنید.
3. به هیچ عنوان از تیغ برای از بین بردن موهای زائد این ناحیه استفاده نکنید.
4. از تماس جنسی بدون محافظ اجتناب کنید.
5. حتما برای تشخیص نوع ضایعه و بررسی ریسک سرطان زائی بیماری به پزشک مراجعه کنید.
6. ممکن است نیاز به نمونه برداری و ارزیابی آزمایشگاهی باشد.
7. ممکن است نیاز به تزریق واکسن باشد.

دکتر عباس انتظاری متخصص طب پیشگیری