زگیل تناسلی چیست؟ علت و راه‌های پیشگیری
زگیل تناسلی (Genital Warts) یک عفونت شایع مقاربتی است که توسط انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (Human Papillomavirus یا HPV) ایجاد میشود. HPV یک خانواده بزرگ از ویروس‌هاست که بیش از 200 نوع مختلف دارد. برخی از این انواع HPV بی‌ضرر هستند و هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کنند، در حالی که برخی دیگر می‌توانند باعث ایجاد زگیل تناسلی و در موارد نادر، سرطان‌های تناسلی شوند.
علت بوجود آمدن زگیل تناسلی یک بیماری ویروسی منتقله از طریق رابطه جنسی به نام HPV (ویروس پاپیلوم انسانی) است. انواع مختلفی از HPV وجود دارند که برخی از آن‌ها باعث ایجاد زگیل تناسلی می‌شوند، و این انواع به طور عمده HPV 6 و 11 هستند. انواع دیگری از HPV نیز وجود دارند که با سرطان‌های تناسلی مانند سرطان دهانه رحم، آلت تناسلی، مقعد و گلو ارتباط دارند.
زگیل تناسلی عمدتا از طریق تماس جنسی منتقل میشود که شامل:
- تماس پوست به پوست ناحیه تناسلی
- تماس دهانی – تناسلی
- تماس تناسلی – مقعدی
زگیل تناسلی همیشه از طریق تماس جنسی منتقل نمی‌شود.
در موارد نادر، یک مادر مبتلا به زگیل تناسلی می‌تواند ویروس را به نوزاد خود در هنگام تولد منتقل کند.
در برخی موارد نیز امکان انتقال از سطوح آلوده و لباس های خیس آلوده گزارش شده است
در اغلب موارد، زگیل تناسلی هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند. اما گاهی ممکن است باعث درد یا خارش شوند. در برخی از زنان، زگیل‌های بزرگ ممکن است منجر به مقدار کمی خونریزی یا ترشحات غیرطبیعی واژن شوند.
زگیل تناسلی ممکن است اشکال متعدد، رنگ های متفاوت داشته باشد. گاهی افراد از گوشت اضافه در ناحیه تناسلی به دنبال تیغ زدن موهای این ناحیه شکایت دارند.
زگیل‌های تناسلی می‌توانند در اندازه و شکل‌های مختلف ظاهر شوند. آن‌ها ممکن است:
- کوچک و صاف باشند: تشخیص آن‌ها با چشم غیر مسلح دشوار است.
- گوشتی و برجسته باشند: ممکن است به صورت یک زگیل منفرد یا در دسته‌های خوشه‌ای ظاهر شوند.
- به شکل گل کلم باشند: این حالت اغلب در زگیل‌های بزرگ‌تر دیده میشود.
- دردناک نباشند: اگرچه ممکن است خارش یا سوزش خفیفی ایجاد کنند.
زگیل‌های تناسلی می‌توانند در هر قسمتی از ناحیه تناسلی، از جمله آلت تناسلی، لب‌های بزرگ، لب‌های کوچک، دهانه رحم، مقعد و ناحیه اطراف آن ظاهر شوند. در برخی افراد، زگیل تناسلی هیچ علامتی ایجاد نمی‌کند و فرد از ابتلا به آن بی‌خبر می‌ماند.
اسم آزمایش زگیل تناسلی چیست؟
پزشک می‌تواند با معاینه فیزیکی ناحیه تناسلی زگیل‌های تناسلی را تشخیص دهد. در صورت نیاز، ممکن است از روش‌های تشخیصی دیگری مانند:
- آزمون اسید استیک (Acetic Acid Test): محلول اسید استیک به ناحیه تناسلی زده میشود تا زگیل‌ها را نمایان‌تر کند.
- بیوپسی: نمونه برداری از زگیل‌ها برای بررسی زیر میکروسکوپ.
- تست HPV PCR: نمونه برداری از زگیل‌ها برای بررسی ژنوتیپ ویروسی
استفاده از این روش‌ها به پزشک کمک می‌کند تا زگیل‌های تناسلی را از سایر ضایعات پوستی افتراق دهد.
درمان زگیل تناسلی چگونه انجام می شود
پزشکان از روش‌های مختلفی برای از بین بردن زگیل‌های تناسلی استفاده می‌کنند. روش مناسب برای شما بسته به شرایط فردی‌تان انتخاب میشود. هدف از درمان زگیل‌های تناسلی، حذف زائده‌ها و کاهش علائم است. درمان‌های مختلفی برای زگیل تناسلی وجود دارند، از جمله:
- کرم ایمیکیمود (Imiquimod): این کرم باعث تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با ویروس میشود.
- کرم پودوفیلوکس (Podophyllotoxin): این کرم باعث از بین رفتن زگیل‌ها میشود.
- کرایوتراپی (Cryotherapy): انجماد زگیل‌ها با نیتروژن مایع.
- الکتروکائوتری (Electrocautery): سوزاندن زگیل‌ها با جریان الکتریکی.
- جراحی: برداشتن زگیل‌ها با جراحی.
- لیزر درمانی: تبخیر زگیل‌ها با لیزر.
آیا داروهای بدون نسخه برای درمان زگیل تناسلی وجود دارد؟
داروهایی که در داروخانه‌ها برای درمان زگیل‌های پوستی ارائه می‌شوند، مخصوص زگیل‌های دست و پا هستند که توسط نوع دیگری از HPV ایجاد می‌شوند. این داروها تأثیری بر زگیل تناسلی ندارند و نباید در ناحیه تناسلی، ولو یا مقعد استفاده شوند. برای درمان زگیل تناسلی باید به پزشک مراجعه کنید.
آیا پس از درمان زگیل تناسلی احتمال عود مجدد وجود دارد؟
امکان دارد زگیل‌ها بعداً برگشت کنند، زیرا ممکن است ویروس هنوز در سلولها زنده مانده باشد. شخص آلوده به HPV که هیچ زگیل آشکاری نداشته باشد هم می‌تواند شریک جنسی خود را به این ویروس آلوده سازد.
آیا زگیل تناسلی و ویروس HPV از بین می‌روند؟
بدون درمان، زگیل‌های تناسلی ممکن است خودبه‌خود از بین بروند، به همان شکل باقی بمانند یا کمی بزرگ‌تر شوند. در اکثر افراد، ویروسی که باعث زگیل تناسلی میشود طی چند سال از بدن دفع میشود
اما در برخی دیگر، این ویروس در سلول‌های پوستی باقی می‌ماند و از بین نمی‌رود. تا زمانی که HPV در بدن شما وجود دارد، می‌توانید آن را به دیگران منتقل کنید و احتمال ابتلای مجدد به زگیل تناسلی نیز وجود دارد.
واکسن زگیل تناسلی چیست؟
واکسن HPV برای پیشگیری از ابتلا به انواع پرخطر این ویروس توصیه میشود. انواع واکسن شامل:
- گارداسیل (Gardasil): محافظت در برابر HPV 6، 11، 16 و 18 یا گارداسیل 9 ظرفیتی
- سرواریکس (Cervarix): محافظت در برابر HPV 16 و 18
عوارض زگیل تناسلی چیست؟
در بیشتر موارد، زگیل‌های تناسلی مشکلی جدی ایجاد نمی‌کنند و با درمان مناسب از بین می‌روند. با این حال، برخی از انواع HPV می‌توانند باعث ایجاد سرطان‌های تناسلی شوند. بنابراین، معاینات منظم و پیگیری‌های پزشکی برای تشخیص زودهنگام سرطان بسیار مهم است.
در اکثر موارد عوارض روحی و استرس و شرم و احساس ترد شدگی در بیماران دیده می شود
پیشگیری از زگیل تناسلی چگونه است؟
بهترین روش برای پیشگیری از زگیل تناسلی، داشتن رابطه جنسی ایمن است. این شامل:
- استفاده از کاندوم در تمام طول رابطه جنسی: کاندوم تا حدودی می‌تواند از انتقال HPV جلوگیری کند، اما به طور کامل از آن جلوگیری نمی‌کند.
- داشتن تعداد کم شریک جنسی: هرچه تعداد شرکای جنسی کمتر باشد، ریسک ابتلا به HPV نیز کمتر است.
- واکسیناسیون: واکسن‌های HPV در دسترس هستند که می‌توانند از ابتلا به انواع خاصی از HPV که با زگیل تناسلی و سرطان ارتباط دارند، جلوگیری کنند.
اگر زگیل تناسلی داشتم، چکار کنم؟ (سوال اکثر بیماران)
- 1: تا زمان بهبودی کامل ضایعات باید از ارتباط جنسی خودداری شود؛ زیرا احتمال انتقال زیاد است.
- 2:از خراشیدن و دستکاری ضایعات باید پرهیز نمود؛ چرا که موجب انتقال آلودگی شده و یا ممکن است عفونت ثانویه باکتریایی روی دهد.
- 3:رعایت بهداشت و تمیز و خشک نگه داشتن محل ضایعات به بهبودی کمک می کند.
- 4:همچون سایر بیماریهای جنسی بهترین راه پشگیری، ارتباط جنسی معقول ومطمئن است. داشتن بیش از یک شریک جنسی می تواند خطر ابتلا به خال گوشتی روی آلت را افزایش دهد
- 5:از رابطه ی جنسی با افرادی که علائم بیماری های مقاربتی را دارند و یا ممکن است در معرض بیماری های مقاربتی باشند اکیدا باید خودداری گردد.
دکتر عباس انتظاری – متخصص طب پیشگیری
