زگیل تناسلی مردان : همه چیز درباره علائم، علت‌ها و درمان
زگیل تناسلی مردان یا genital warts یکی از شایع‌ترین عوارض عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که عمدتاً از طریق تماس جنسی منتقل میشود. این بیماری در بسیاری از موارد بدون علامت است، اما گاهی با ضایعات پوستی قابل مشاهده همراه است که ممکن است برای بیمار آزاردهنده باشد. در این مقاله، تمامی جنبه‌های زگیل تناسلی در مردان، از جمله علائم، روش‌های انتقال، تشخیص و درمان، بررسی خواهد شد.
زگیل تناسلی چیست
زگیل تناسلی ضایعاتی هستند که توسط ویروس HPV ایجاد می‌شوند و معمولاً در ناحیه تناسلی، مقعد یا دهان ظاهر می‌شوند. این ویروس به دو دسته کلی تقسیم میشود:
HPV کم‌خطر: معمولاً باعث ایجاد زگیل تناسلی میشود و شانس ابتلا به سرطان در این نوع پایین است.
HPV پرخطر: می‌تواند زمینه‌ساز سرطان‌های تناسلی، دهانی و مقعدی شود.
ویروس HPV از انواع 6 و 11 می توانند سبب ایجاد زگیل روی دستگاه تناسلی و زگیل مقعد شده و انواع ۱۸ و ۱۶ آن نیز می توانند سبب ایجاد سرطان دهانه واژن در زنان، سرطان مقعد، سرطان دهان و سرطان آلت تناسلی مردان شوند.
مطالعات نشان داده‌اند که 10 درصد موارد زگیل تناسلی به نوع پرخطر ویروس مربوط میشود که نیاز به مراقبت بیشتری دارد.
علائم زگیل تناسلی در مردان
علائم زگیل تناسلی در مردان می‌تواند به شکل‌های مختلف ظاهر شود:
زگیل‌های گوشتی کوچک یا بزرگ:
این زگیل‌ها ممکن است به رنگ صورتی یا قهوه‌ای باشند و اغلب روی آلت تناسلی، کیسه بیضه یا اطراف مقعد مشاهده می‌شوند.
زگیل‌های گل کلمی شکل:
زمانی که چند زگیل نزدیک به هم رشد کنند، ظاهری شبیه گل کلم پیدا می‌کنند.
خارش و ناراحتی:
ممکن است در ناحیه تناسلی یا مقعد خارش یا درد احساس شود.
خونریزی:
در صورت تماس یا مقاربت، احتمال خونریزی از زگیل‌ها وجود دارد.
زگیل در دهان:
این نوع زگیل‌ها ممکن است به دنبال رابطه جنسی دهانی ایجاد شوند و به شکل جوش‌های کوچک در دهان یا گلو ظاهر شوند.
زگیل تناسلی چگونه به وجود میاد
بیش از 180 نوع از ویروس HPV وجود دارد که برخی از آنها عامل اصلی زگیل تناسلی در مردان هستند. این ویروس عمدتاً از طریق تماس مستقیم با پوست آلوده منتقل میشود. شایع‌ترین راه‌های انتقال عبارتند از:
رابطه جنسی محافظت‌نشده (واژنی، دهانی یا مقعدی)
تماس با وسایل شخصی آلوده مانند تیغ یا حوله
استفاده از استخر یا جکوزی آلوده
تماس با ترشحات تناسلی فرد مبتلا
نکته مهم: ویروس HPV می‌تواند حتی از طریق تماس پوست به پوست منتقل شود، بنابراین استفاده از کاندوم خطر انتقال را کاهش می‌دهد اما به طور کامل از آن جلوگیری نمی‌کند.
برخی از رفتارهای جنسی از نظر واگیری بیماری های آمیزشی به خصوص زگیل تناسلی مردان، پرخطر محسوب می شوند که در زیر آنها را نام برده ایم:
- روابط جنسی مقعدی
- آمیزش جنسی مرد با مرد
- آمیزش و روابط جنسی در زمان قاعدگی
- آمیزش جنسی به زور و فشار و تجاوز جنسی
- اشتراک بازیچه های جنسی
- داشتن شرکای جنسی متعدد
- شروع رابطه جنسی در سنین پائین
- روابط جنسی دهانی بدون کاندوم
همراهی زگیل تناسلی با سایر بیماری‌های مقاربتی
زگیل تناسلی اغلب می‌تواند با سایر بیماری‌های مقاربتی مانند هرپس تناسلی، کلامیدیا، سوزاک و حتی ایدز (HIV) همراه باشد. افراد مبتلا به زگیل تناسلی معمولاً رفتارهای پرخطر جنسی دارند که آنها را در معرض خطر بالای ابتلا به سایر عفونت‌های مقاربتی قرار می‌دهد. همچنین، عفونت‌های همزمان می‌توانند تشخیص و درمان را پیچیده‌تر کنند و باعث ضعف بیشتر سیستم ایمنی شوند.
شانس ابتلا به سرطان در افرادی که روابط جنسی پرخطر و متعدد همراه با روابط غیر عادی نظیر سکس دهانی یا تماس جنسی مقعدی دارند، تقریبا 17 برابر افراد عادی می باشد. در این گروه شانس ابتلا به ایدز نیز بسیار بالاتر خواهد بود.
برای کاهش خطر، انجام غربالگری منظم و رعایت اصول بهداشت جنسی بسیار مهم است.
در تصاویر زیر همراهی زگیل تناسلی با پسوریازیس ( بیماری غیر مقاربتی ) دیده می شود
تشخیص زگیل تناسلی
تشخیص زگیل تناسلی معمولاً توسط پزشک و از طریق معاینه بالینی انجام میشود. اما در موارد خاص ممکن است نیاز به آزمایش‌های زیر باشد:
تست HPV PCR:
این آزمایش به شناسایی نوع ویروس HPV و ارزیابی خطر ابتلا به سرطان کمک می‌کند.
بیوپسی:
در مواردی که زگیل‌های تناسلی به درمان مقاوم باشند یا احتمال سرطانی بودن آنها وجود داشته باشد.
تست پاپ اسمیر:
این آزمایش برای بررسی دهانه رحم در زنان انجام میشود، اما ممکن است در مردان همجنس‌گرا برای تشخیص زگیل‌های مقعدی نیز به کار رود.
تشخیص افتراقی زگیل تناسلی و بیماری های مشابه با آن
تشخیص افتراقی زگیل تناسلی بسیار مهم است زیرا برخی بیماری‌های دیگر نیز می‌توانند ضایعاتی مشابه ایجاد کنند. بیماری‌هایی مانند هرپس تناسلی، مولوسکوم کانتوژیوزوم، لیکن پلان و سیفلیس ثانویه ممکن است ضایعات پوستی مشابه زگیل تناسلی داشته باشند. پزشکان برای تشخیص دقیق، از معاینه بالینی دقیق، تست‌های آزمایشگاهی مانند HPV PCR و در موارد خاص بیوپسی استفاده می‌کنند. افتراق این بیماری‌ها از زگیل تناسلی به درمان مناسب و پیشگیری از عوارض جدی‌تر کمک می‌کند.
روش‌های درمان زگیل تناسلی و مقایسه آنها
متاسفانه بسیاری از اوقات افراد به دلیل خجالت شخصی و یا ترس از مراجعه به پزشک متخصص زگیل تناسلی خودداری می کنند
فراموش نکنید که عدم درمان زگیل می تواند سبب انتشار و بزرگ شدن آنها شده و مشکلات جدی تری را برای شما و از همه مهم تر شریک جنسی تان ایجاد کند. حتی استفاده از کاندوم نیز نمی تواند امکان انتقال زگیل را به طور کامل از بین ببرد!
از همه مهم تر اینکه زگیل های تناسلی نوع 16 و 18 می توانند در ایجاد سرطان نقش مهمی داشته باشند؛ پس به هیچ عنوان، درمان زگیل را به تاخیر نیندازید!
زگیل تناسلی به دلیل ویروسی بودن عامل آن، درمان قطعی ندارد. هدف از درمان کاهش علائم و پیشگیری از انتقال ویروس است. روش‌های درمانی عبارتند از:
1. داروهای موضعی:
پودوفیلین: یک ماده گیاهی که برای زگیل‌های کوچک کاربرد دارد. این دارو باید با احتیاط استفاده شود.
کرم ایمی‌کیمود (آلدرا): این دارو سیستم ایمنی را تقویت کرده و به کاهش زگیل کمک می‌کند. استفاده طولانی‌مدت آن معمولاً موثر است.
مزایا:
هزینه کمتر نسبت به سایر روش‌ها
قابلیت استفاده در خانه
معایب:
زمان‌بر بودن درمان
احتمال تحریک پوست و سوختگی
موثر بودن فقط در زگیل‌های کوچک و سطحی
2. فریز کردن (کرایوتراپی):
در این روش زگیل‌ها با استفاده از نیتروژن مایع فریز می‌شوند. این روش ساده است اما ممکن است به چندین جلسه درمانی نیاز داشته باشد.
مزایا:
روشی سریع و غیرتهاجمی
مناسب برای زگیل‌های کوچک و متوسط
معایب:
نیاز به جلسات متعدد
ممکن است با درد و تورم همراه باشد
احتمال عود زگیل‌ها وجود دارد و بسیار بالا است
3. تخیر با لیزر:
یکی از سریع‌ترین و موثرترین روش‌ها برای از بین بردن زگیل‌ها. این روش معمولاً برای موارد شدید یا مقاوم به درمان یا در مواردی که نیاز به سرعت بسیار بالا برای پاکسازی ضایعات باشد استفاده میشود.
مزایا:
موثر در درمان زگیل‌های مقاوم و بزرگ
نتایج بسیار سریع با حداقل عود و معمولا بدون اسکار
معایب:
هزینه بالا
نیاز به تخصص پزشک و تجهیزات
گاهی نیاز به بی‌حسی موضعی
4. جراحی:
در مواردی که زگیل‌ها بسیار بزرگ یا مقاوم باشند، ممکن است نیاز به جراحی با کوتر یا رادیوسرجری باشد.
مزایا:
موثر در زگیل‌های بزرگ و مقاوم به درمان‌های دیگر
حذف کامل ضایعه در یک جلسه
معایب:
تهاجمی و نیازمند زمان بهبودی
ممکن است جای زخم باقی بماند
- معمولا درد ناک است
5. تزریق دارو:
داروی بلئومایسین که خاصیت ضدسرطانی دارد، در برخی موارد به داخل زگیل تزریق میشود.
مزایا:
مناسب برای زگیل‌های مقاوم به درمان
تاثیرگذاری بالا در برخی موارد خاص
معایب:
دردناک بودن تزریق
احتمال عوارض جانبی مانند التهاب و تورم
درمان‌های سیستمیک
تقویت سیستم ایمنی:
مصرف داروهایی مانند اینترفرون یا مکمل‌های تقویت‌کننده سیستم ایمنی برای کنترل ویروس در بدن.
مزایا: کاهش احتمال بازگشت زگیل‌ها و بهبود کنترل عفونت.
معایب: ممکن است هزینه‌بر و نیازمند پیگیری طولانی‌مدت باشد.
داروهای ضدویروس:
در موارد خاص برای مهار ویروس و کاهش شدت عفونت استفاده میشود.
مزایا: کاهش انتقال ویروس.
معایب: اثربخشی محدود و نیاز به استفاده مداوم.
برخی از بیماری هایی که شبیه زگیل تناسلی هستنددر زیر نشان داده شده است
داروی زگیل تناسلی
الف- قطره پودوفیلین برای درمان زگیل تناسلی
داروی زگیل تناسلی مردان که بیشترین استفاده را دارد قطره پدوفیلین است. پدوفیلین یک ماده با پایه عصاره گیاهی است که باعث مهار تکثیر سلول های آلوده می شود ولی این روش به دلیل اینکه دردناک بوده و امکان آسیب به بافت های سالم پوست نیز وجود دارد معمولا در ضایعات کوچک و به تعداد کم کاربرد دارد.
از محاسن این روش می توان به کم هزینه بودن آن اشاره کرد. پماد برای درمان زگیل تناسلی مردان نیز به شکل پدوفیلوکس وجود دارد ولی در ایران در دسترس نیست
در ایران قطره پدوفیلین در دسترس است که باید با نسخه پزشک تهیه گردد. این ترکیب به صورت یک فرم رقیق شده توسط داروخانه ساخته می شود.
این داروی باید با احتیاط فراوان و ترجیحا زیر نظر پزشک مصرف شود. در صورت استفاده نادرست دارو ممکن است سوختگی پوست و درد شدید ایجاد شود این دارو فقط در موارد خفیف بیماری کاربرد دارد.
عوارض پدوفیلین
ب- کرم ایمی کیمود یا آلدرا برای درمان زگیل تناسلی
روش دیگر درمان زگیل تناسلی در واقع ایمونوتراپی است که بوسیله آن سیستم دفاعی بدن جهت نابودی ویروس تقویت می شود. FDA آمریکا برای این روش از اینترفرون آلفا به صورت تزریقی در ضایعه به صورت محدود مجوز استفاده صادر نموده است
داروی دیگری که اخیراً در درمان بیماری زگیل تناسلی با موفقیت به کار رفته است پماد ایمی کیمود آلدرا یا Imiquimod می باشد. این دارو به صورت کرم است که بر روی ضایعه مالیده می شود و با تحریک سیستم ایمنی، زگیل ها را از بین می برد.
این دارو در حال حاضر توسط برخی شرکت های داخلی نیز با اسامی مختلف تولید شده و در داروخانه ها در دسترس می باشد
| روش درمان | مزایا | معایب |
|---|---|---|
| داروهای موضعی | هزینه کمتر، قابلیت استفاده در خانه | زمان‌بر، تحریک پوست، مناسب برای زگیل‌های کوچک |
| فریز کردن | سریع، غیرتهاجمی، مناسب برای زگیل‌های کوچک و متوسط | نیاز به جلسات متعدد، احتمال درد و تورم و عود بسیار بالا |
| لیزر | موثر در زگیل‌های مقاوم و بزرگ، نتایج سریع، عود بسیار کم و بدون جای زخم یا اسکار | هزینه بالا، نیاز به تخصص پزشک |
| جراحی | حذف کامل ضایعه در یک جلسه، مناسب زگیل‌های بزرگ | تهاجمی، نیازمند زمان بهبودی، جای زخم ممکن است بماند |
| تزریق دارو | موثر در زگیل‌های مقاوم به درمان | دردناک، احتمال عوارض جانبی |
لیزر زگیل تناسلی : روش سریع و موثر
یکی از روش‌های پیشرفته و بسیار موثر برای درمان زگیل تناسلی، استفاده از لیزر است. در این روش، پرتوهای لیزر با دقت بالا به زگیل‌ها تابانده می‌شوند و بافت آلوده را تبخیر یا تخریب می‌کنند. لیزر به دلیل دقت بالا، آسیب کمتری به بافت‌های سالم وارد کرده و معمولاً برای زگیل‌های مقاوم یا نواحی حساس بدن استفاده میشود.
مزایای لیزر زگیل تناسلی:
درمان سریع: معمولاً در یک یا دو جلسه انجام میشود.
حداقل عود: احتمال بازگشت زگیل‌ها کمتر از روش‌های دیگر است.
دقت بالا: مناسب برای نواحی حساس مانند آلت تناسلی یا اطراف مقعد.
جای زخم کمتر: در مقایسه با روش‌های جراحی یا فریز کردن.
معایب لیزر زگیل تناسلی:
هزینه بالا: نسبت به روش‌های دیگر، لیزر گران‌تر است.
نیاز به تجهیزات پیشرفته: تنها در کلینیک‌های مجهز قابل انجام است.
لیزر به ویژه برای افرادی که زگیل‌های بزرگی دارند یا روش‌های دیگر برایشان موثر نبوده است، توصیه میشود. پیش از انجام لیزر، مشورت با پزشک متخصص الزامی است.
این روش ممکن است در برخی بیماران با بیماری های زمینه ای نظیر HIV یا هپاتیت ممنوع باشد.
لیزر معمولا در موارد شدید بیماری کاربرد دارد ولی در انواع زگیل تناسلی مردانه ( زگیل تناسلی خفیف در مردان و یا در مواردی که شاهد زیاد شدن زگیل تناسلی هستیم ) قابل استفاده است
پیشگیری از زگیل تناسلی در مردان
1. واکسن HPV:
واکسن گارداسیل می‌تواند از ابتلا به انواع پرخطر ویروس HPV پیشگیری کند. تزریق این واکسن برای مردان و زنان در سنین نوجوانی و اوایل بزرگسالی توصیه میشود.
2. رعایت بهداشت شخصی:
از وسایل شخصی خود استفاده کنید و از تماس با وسایل مشکوک به آلودگی خودداری کنید.
3. رابطه جنسی ایمن:
استفاده از کاندوم می‌تواند خطر انتقال ویروس را کاهش دهد.
4. تقویت سیستم ایمنی:
پرهیز از سیگار، مصرف میوه و سبزیجات و کاهش استرس می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تقویت کند و در برابر ویروس‌ها مقاوم‌تر کند.
سوالات متداول درباره زگیل تناسلی
آیا زگیل تناسلی خودبه‌خود از بین می‌رود؟
بله، در برخی موارد سیستم ایمنی بدن می‌تواند ویروس را کنترل کند، اما در بسیاری از موارد نیاز به درمان پزشکی است.
آیا زگیل تناسلی باعث سرطان میشود؟
برخی انواع HPV با سرطان مرتبط هستند، اما زگیل‌های تناسلی به‌خودی‌خود معمولاً سرطانی نیستند.
آیا زگیل تناسلی بعد از درمان بازمی‌گردد؟
بله، ویروس HPV می‌تواند در بدن باقی بماند و زگیل‌ها ممکن است مجدداً ظاهر شوند.
چه مدت طول می‌کشد تا زگیل تناسلی بهبود یابد؟
با درمان مناسب، زگیل‌ها معمولاً طی چند هفته از بین می‌روند، اما ویروس ممکن است برای سال‌ها در بدن باقی بماند.
آیا زگیل تناسلی واگیردار است؟
بله، این ویروس بسیار واگیردار است و از طریق تماس مستقیم با پوست یا رابطه جنسی منتقل میشود.
عوارض روحی و روانی زگیل تناسلی
ابتلا به زگیل تناسلی می‌تواند تاثیرات منفی قابل توجهی بر سلامت روحی و روانی افراد داشته باشد. احساس خجالت، شرمندگی، اضطراب درباره آینده روابط جنسی و ترس از انتقال بیماری به دیگران از جمله نگرانی‌های شایع در بیماران است. این عوامل ممکن است به کاهش اعتماد به نفس و حتی افسردگی منجر شود. مشاوره روان‌شناسی و حمایت از سوی شریک جنسی یا خانواده می‌تواند به کاهش این عوارض کمک کند.
درمان قطعی زگیل تناسلی چیست؟
متاسفانه از آنجا که زگیل تناسلی مردان توسط ویروس اچ پی وی ایجاد شده و نه باکتری، با آنتی بیوتیک ها نمی توان آن را معالجه کرد، لذا درمان صد در صد زگیل تناسلی برای ریشه کن کردن عامل ویروسی و پاکسازی ویروس hpv در مردان هنوز وجود ندارد و مهم ترین اقدام برای کنترل زگیل آلات تناسلی مردان، تقویت سیستم ایمنی بدن است.
معمولا زگیل تناسلی مردان تمایل به عود دارد لذا با هر روشی که اقدام به درمان گردد، فرد باید تا حداقل یک سال پس از درمان ویزیت ماهانه داشته باشد تا به محض مشاهده ضایعه جدید، تحت درمان قرار گیرند.
یکی از سوالاتی شایعی که در سطح جهان از پزشکان می شود این است که زگیل تناسلی بعد از چند وقت خوب میشود . در واقع پاسخ دقیقی نمی توان به این سوال داد ولی مشاهدات نشان می دهد در 85 تا 90 درصد موارد پس از درمان ضایعات، ویروس های باقیمانده طی حداقل 6 ماه و حداکثر 5 سال توسط سیستم ایمنی بدن مهار خواهند شد
لذا برای موفقیت در درمان زگیل تناسلی در مردان پیگیری های بیمار از اهیمیت به سزایی برخوردار است
پاورفیت و زگیل تناسلی
یکی از اقدامات اساسی در درمان زگیل تناسلی، تقویت سیستم ایمنی است. اصولا مهمترین اقدام برای تقویت سیستم ایمنی، پرهیز از سیگار، الکل و استرس است. سایر اقدامات موثر، مصرف میوه و سبزیجات تازه و کاهش مصرف چربی است. از بین دراوها نیز می توان به پاورفیت یا ایمونیس یا AHCC اشاره نمود.
مصرف این گروه از داروها به تنهایی برای کنترل زگیل تناسلی در آقایان معمولا خیلی کارساز نخواهند بود و حتما باید سایر اقدامات درمانی زگیل تناسلی نیز انجام شود.
اخیرا یک فرمی از AHCC با نام کپسول هگزایم 500 در ایران در دسترس قرار گرفته است که تا حدودی کمک کننده است
آیا زگیل تناسلی همان ایدز است و آیا زگیل تناسلی علائم ایدز در مردان است؟
شانس ابتلا به سرطان در افرادی که روابط جنسی پرخطر و متعدد همراه با روابط غیر عادی نظیر سکس دهانی یا تماس جنسی مقعدی دارند، تقریبا 17 برابر افراد عادی می باشد. در این گروه شانس ابتلا به ایدز نیز بسیار بالاتر خواهد بود.
عباس انتظاری دکتر متخصص زگیل تناسلی شمال تهران
