انتقال زگیل تناسلی و HPV: افشای واقعیت‌ها و اهمیت پیشگیری
زگیل تناسلی یکی از شایع‌ترین بیماری‌های منتقل شونده از طریق تماس جنسی (STD) است که توسط انواع خاصی از ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد میشود. HPV یک خانواده ویروسی شامل بیش از ۱۰۰ سویه مختلف است که می‌توانند پوست و غشاهای مخاطی را آلوده کنند.
برخی سویه‌ها بی‌ضرر هستند و سیستم ایمنی بدن به‌طور خودکار آن‌ها را از بین می‌برد، در حالی که سویه‌های دیگر می‌توانند منجر به زگیل تناسلی، تغییرات پیش‌سرطانی و حتی سرطان شوند. درک دقیق روش‌های انتقال، عوامل خطر و راه‌های پیشگیری اهمیت زیادی در کنترل و کاهش شیوع بیماری دارد.
روش‌های اصلی انتقال زگیل تناسلی
تماس جنسی واژینال، مقعدی و دهانی
این روش شایع‌ترین راه انتقال زگیل تناسلی و HPV است. ویروس می‌تواند حتی بدون وجود زگیل‌های قابل مشاهده، از طریق تماس مستقیم نواحی پوستی آلوده منتقل شود. به‌دلیل اینکه HPV می‌تواند نواحی پوستی که با کاندوم پوشیده نشده‌اند را نیز آلوده کند، استفاده از کاندوم تنها می‌تواند تا حدی از انتقال ویروس جلوگیری کند.
تماس پوست به پوست
انتقال HPV از طریق تماس غیرجنسی پوست به پوست نیز ممکن است. این نوع انتقال معمولاً زمانی رخ می‌دهد که پوست دچار زخم، خراش یا بریدگی باشد. این تماس‌ها می‌توانند در فعالیت‌هایی مانند نوازش یا سایر تماس‌های غیرجنسی نیز رخ دهند.
انتقال از مادر به فرزند
زگیل تناسلی می‌تواند در هنگام زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود. در این حالت، کودک ممکن است در هنگام عبور از کانال زایمان ویروس را دریافت کند که در موارد نادر، می‌تواند منجر به بروز زگیل‌هایی در نواحی مختلف بدن، از جمله حلق، شود.
تماس غیرمستقیم
هرچند این روش انتقال بسیار نادر است، اما HPV می‌تواند از طریق اشیاء آلوده مانند حوله، لباس زیر یا ابزارهای مشترک منتقل شود. به دلیل اینکه ویروس در خارج از بدن مدت زیادی زنده نمی‌ماند، احتمال انتقال از این طریق بسیار کم است.
افسانه‌ها و حقایق درباره HPV
HPV بیماری نادری نیست
یکی از باورهای غلط رایج این است که HPV بیماری نادری است، در حالی که در واقع شایع‌ترین عفونت مقاربتی است. بیشتر افراد فعال جنسی در طول زندگی خود به یکی از انواع HPV مبتلا می‌شوند.
انتقال فقط از طریق مقاربت جنسی نیست
هرچند مقاربت جنسی شایع‌ترین راه انتقال HPV است، اما این تنها روش نیست. تماس پوست به پوست، حتی بدون دخول جنسی، می‌تواند منجر به انتقال ویروس شود.
HPV همیشه به زگیل یا سرطان منجر نمی‌شود
بسیاری از عفونت‌های HPV بدون علامت هستند و به‌طور خودبه‌خود از بین می‌روند. سویه‌های با خطر پایین معمولاً باعث ایجاد زگیل‌های تناسلی می‌شوند، در حالی که سویه‌های با خطر بالا می‌توانند تغییرات پیش‌سرطانی و در موارد نادر، سرطان ایجاد کنند.
رابطه مونوگام خطر را کاهش می‌دهد اما حذف نمی‌کند
داشتن یک شریک جنسی به‌طور قابل توجهی خطر ابتلا را کاهش می‌دهد، اما نمی‌تواند به‌طور کامل از ابتلا جلوگیری کند. ممکن است یکی از طرفین قبل از شروع رابطه به HPV آلوده شده باشد.
هیچ درمان قطعی برای خود ویروس وجود ندارد
درمان‌های موجود تنها علائم بیماری را مدیریت می‌کنند و برای خود ویروس درمان قطعی وجود ندارد. این موضوع اهمیت پیشگیری را برجسته می‌کند.
عوامل مؤثر بر انتقال HPV
تعداد شرکای جنسی
هرچه تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، خطر انتقال افزایش می‌یابد. این به دلیل افزایش احتمال تماس با فرد آلوده است.
سیستم ایمنی ضعیف
افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مانند کسانی که مبتلا به HIV هستند یا داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند، در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
آسیب به پوست
زخم‌ها، خراش‌ها و بریدگی‌های پوستی می‌توانند به ویروس اجازه دهند تا به راحتی وارد بدن شود و خطر ابتلا را افزایش دهند.
پیشگیری از HPV و زگیل تناسلی
واکسیناسیون
واکسن HPV یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از سویه‌های با خطر بالا است. این واکسن معمولاً برای نوجوانان و جوانان توصیه میشود و باید قبل از شروع فعالیت جنسی تزریق شود.
استفاده از کاندوم
استفاده صحیح و مداوم از کاندوم می‌تواند خطر انتقال HPV را کاهش دهد، اما محافظت کامل را تضمین نمی‌کند.
کاهش تعداد شرکای جنسی
کاهش تعداد شرکای جنسی خطر ابتلا را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد.
غربالگری منظم
انجام تست‌های پاپ اسمیر به طور منظم می‌تواند به شناسایی زودهنگام تغییرات پیش‌سرطانی و درمان آن‌ها کمک کند.
رعایت بهداشت فردی
رعایت بهداشت در ناحیه تناسلی، عدم استفاده از وسایل مشترک و شستشوی مرتب دست‌ها می‌تواند خطر انتقال را کاهش دهد.
دکتر عباس انتظاری – متخصص طب پیشگیری
