شاید هیچ کس نتواند در سالهای جوانی از لکه های جوش صورت در امان بماند و به همین دلیل مداوم به دنبال پیدا کردن راههای از بین بردن جوش صورت یا کاهش آنها می باشد . تخمین زده شده است که 70 درصد جوانان در هر زمان به میزان قابل توجهی دچار جوش جوانی می شوند.

زمان پایان جوش جوانی و بلوغ

جوش دوران بلوغ، به قدری متداول است که برخی از مردم تصور می کنند این یک حالت طبیعی در روند زندگی می باشد. این نوع از جوش ها معمولاً از سنین 13 الی 27 سالگی در جوانان ظهور می کند و تا سی سالگی ادامه دارد.

جوش صورت ﯾﮑﯽ از ﺷﺎﯾﻌﺘﺮﯾﻦ اﺧﺘﻼﻻت ﭘﻮﺳﺘﯽ اﺳﺖ و تقریبا اکثر افراد نیاز به دانستن راههای از بین بردن جوش صورت یا کاهش آن می باشند.  برای شناسایی راههای از بین بردن جوش صورت ابتدا باید انواع جوش صورت ، عوامل زمینه ساز و ریسک فاکتورهای آن شناسایی شود.

ﺷﯿﻮع جوش صورت و بدن ﺑﻪ ﺣﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺮﺧﯽ اﻓﺮاد آﻧﺮا ﻧﻮﻋﯽ ﺣﺎﻟﺖ ﻓﯿﺰﯾﻮﻟﻮژﯾﮏ در دوران ﻧﻮﺟﻮاﻧﯽ و ﺑﻠﻮغ ‫ﻧﺎﻣﯿﺪه اﻧﺪ. اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎری اﺣﺘﻤﺎﻻً ﺑﻪ دﻟﯿﻞ ﭘﺎﯾﯿﻦ ﺗﺮ ﺑﻮدن ﺳﻦ ﺑﻠﻮغ، در دﺧﺘﺮﻫﺎ زودﺗﺮ از ﭘﺴﺮﻫﺎ ﺑﺮوز ﻣﯽﮐﻨﺪ. آﮐﻨﻪ در04 % دﺧﺘﺮان 17ﺳﺎﻟﻪ و 52% ‫ﭘﺴﺮان 18ﺳﺎﻟﻪ دﯾﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد. ﭘﺲ از اﯾﻦ ﺳﻦ، درﺻﺪ ﺷﯿﻮع آن ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ، ﺑﯿﻤﺎری ﺑه طﺮف ﺑﻬﺒﻮد ﭘﯿﺶ ﻣﯽ رود.

انواع جوش جوانی و بلوغ

1- آکنه خفیف  (جوش صورت خفیف )

این نوع متداول ترین نوع جوش است و در حقیقت بیشتر افراد در طی دوران جوانی مبتلا به این نوع جوش صورت می شوند به همین دلیل است که نام جوش جوانی یا جوش غرور به آن داده اند.

معمولاً تعداد زیادی جوشهای متورم، جوش چرکی و جوش سرسیاه روی پوستهای چرب ظاهر می شوند بیشترین محل جوش ها روی پیشانی، چانه و آرواره پائین است. این نوع بیماری هیچگونه ناراحتی یا مداخله ای در کار افراد نخواهد داشت.

تشکیل جوشگاه (اسکار) هم همیشگی نیست و فقط گاهی ممکن است پس از ناپدید شدن جوش چند فرو رفتگی باقی بماند . یکی از راههای از بین بردن جوش صورت خفیف استفاده منظم از صابون مناسب یا کرم های لایه بردار است. در این نوع ممکن است از میکرودرم ابریزژن یا لیزر نیز به عنوانی یکی از سریعترین راههای از بین بردن جوش صورت استفاده گردد. البته همواره باید این مسئله مورد توجه باشد که درمان جوش صورت و بدن نیازمند صبر و حوصله و پیگیری فراوان می باشد.

2- آکنه یا جوش متوسط 

حدود 10% افراد دچار آکنه متوسط ( جوش صورت متوسط) می شوند در این نوع از بیماری  تعداد جوشهای متورم بیشتر از جوشهای سطحی است که تمایل به بزرگ شدن دارند و گاهی این جوشهای متورم و غیر چرکی به جوشهای متورم و چرکی تبدیل می شوند.

آکنه متوسط مانند انواع دیگر آن در زمستان ها شدت می گیرد و در تابستان از شدت آن کاسته می شود که عمدتاً به خاطر تغییر ها و شاید استفاده از لباسهای سبک تر باشد و معمولا در سنین 18 تا 20 سالگی گسترش می یابد و عمدتاً جوشگاه یا اسکار زیادی بر جای نمی گذارد و اگر جوشها را فشار ندهیم یا آنها را از جا نکنیم پوست کاملاً سالم و طبیعی می ماند.

از راههای از بین بردن جوش صورت متوسط استفاده از کرم های موضعی، صابون، داروی خوراکی حتی لایه برداری نظیر میکرودرم ابریژن و یا لیزر  را می توان نام برد. انتخاب یکی از راههای از بین بردن جوش صورت با صلاحدید پزشک و شرایط بیماری انجام می شود. درمان این نوع از جوش صورت باید سریعتر انجام شود. در گروهی از بیماران ممکن است مدت طولانی تری نیاز به مراقبت از پوست داشته باشند.

3- آکنه یا جوش شدید

درصد بسیار کمی از افراد دچار آکنه یا جوش صورت و بدن شدید می شوند و تعداد آنها از 2 تا 3 درصد تجاوز نمی کند و معمولا جوشها زیادتر و مقاومتر و به نواحی بیشتر بدن از قبیل وسط و حتی پائین پشت تا بالای بازوها گسترش می یابند.

مردان جوان بیشتر از زنان دچار جوشهای شدید می شوند برای جوانانی که در مشاغل سخت فعالیت می

کنند به خاطر فعالیتهای سنگین بدنی و عرق فراوان مشکلات بیشتری فراهم می آید.

جوشها معمولا در فصل تابستان بهبود می یابد تعداد جوشگاهها (اسکارها ) که بر جای می ماند کاملاً به نوع درمان، کندن جوشها، فشار دادن و خاراندن آن بستگی دارد .راههای از بین بردن جوش صورت و بدن در این نوع بسیار زیاد است. معمولا علاوه بر شناسایی عوامل زمینه ساز و کنترل آنها باید از داروهای خوراکی (نظیر داکسی سیکلین و حتی راکوتان) کرم های موضعی استفاده شود. در گروهی از بیماران استفاده از لیزر به عنوان یکی از راههای از بین بردن جوش صورت کاربرد دارد ولی برای همه افراد قابل استفاده نیست.

 عوامل ایجاد جوش بلوغ

از جمله عوامل ایجاد کننده ی جوش صورت می توان به سن، نژاد، ارث، تغذیه، عوامل هورمونی، مشکلات روحی روانی، بهداشت فردی، آب و هوا و شرایط شغلی به عنوان نمونه کار کردن در هوای گرم اشاره کرد.

ر وش های از بین بردن از بین بردن جوش بلوغ و جوانی

جوشها را فشار ندهید و نترکانید زیرا در غیر این صورت باکتریهای درون جوشها به بافت های مجاور رانده می شوند و در نتیجه آکنه به اطراف پراکنده می گردد و تعداد جوشها زیاد می شود . جوشهایی که روی بینی و اطراف لب بالایی هستند خطرناکتر از جوشهای سایر نقاط هستند زیرا اعصاب این نواحی مستقیماً به مغز می روند پس هرگز جوشهای این قسمت از صورت را فشار ندهید زیرا امکان دارد به مغزتان صدمه ای وارد شود . در مواردی که جوش های چرکی زیادی در صورت وجود دارد استفاده از آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی یکی از بهترین راههای از بین بردن جوش صورت می باشد.

2- صورت را مرتب با آب و صابون طبی با نظر پزشک معالج بشوئید. شستشوی صورت باید به نرمی انجام شود هنگام شستشو کمی هم پوست را ماساژ دهید تا جریان خون در پوست شما بهتر انجام شود پس از آب کشیدن پوست آن را با حوله آبگیری کنید و هرگز حوله را روی پوست نکشید.

3- بهتر است که نقاط جوش دار صورت و بدن را از تحریکات پارچه های پشمی زبر یا پارچه هایی که مواد ترکیبی خشن دارند دور نگه داشته شوند و اگر کسی مستعد جوش باشد باید از پوشیدن لباسهای تنگ و همچنین دارای یقه های تنگ و تحریک کننده اجتناب نماید.

4- به اندازه کافی استراحت کنید . ورزش را فراموش نکنید بکوشید تا از آرامش کافی برخوردار باشید و حتی الامکان از نگرانی و اضطراب پرهیز نمایید.

5- گرما و فضای روغنی و بخار دار نظیر کار در رستوران ها و آشپزخانه ها جوش صورت و بدن را بدتر می کند لذا باید تا جایی که ممکن است از کار کردن در چنین محیط هایی اجتناب ورزید. چنانچه مجبور به فعالیت یا کار در چنین محیط هایی هستید ممکن است استفاده طولانی مدت از داروی خوراکی یکی از بهترینراههای از بین بردن جوش صورت یا بدن برای شما باشد.

5- اگر جوش می ترکد اطراف آن را با آب گرم و صابون بشوئید و به خوبی خشک کنید سپس با الکل محل مزبور را ضد عفونی کنید.

6- استفاده از ویتامین آ برای درمان آکنه اثرات بسیار خوبی دارد این ویتامین در جگر ، گل کلم ، هویج ، گوجه فرنگی ، طالبی ، زردآلو و سبزیها به وفور یافت می شود.

7- هر روز یک یا دو لیوان آب سیب با آب هویج بخورید و مصرف سبزیهایی مانند کاهو ، کرفس ، شاهی ، ریواس ، کنگر و میوه هایی همچون آلو ، پرتقال در طراوت و شادابی و لطافت پوست تاثیر داشته و در رفع عارضه جوش صورت بسیار موثر است. استفاده مداوم از سبزیجات تازه علاوه بر نقش پیشگیری کننده جوش صورت و بدن، در اکثر مواقع به عنوان یکی از راههای از بین بردن جوش صورت و بدن مطرح است.

8- تراشیدن ریش مخصوصاً در نواحی چانه آکنه را بدتر و پوست صورت حساس تر می کند هر گاه جوشهای جوانی بسیار شدید ، زیاد باشند باید از تراشیدن ریش جداً خودداری کرد تا وقتی جوشها بهبود یابند در تراشیدن ریش تفاوت چندانی بین خودتراش معمولی و ماشین برقی وجود ندارد ولی در صورت لزوم چون پوست در اثر آکنه متورم است از ماشین برقی استفاده شود.

9- لوازم آرایش و کرمهای مرطوب کننده آکنه را شدیدتر می کد به خصوص اگر پوست با کرمهای چرب و سنگینی پوشانده شود حتی الامکان سعی کنید از این مواد کمتر استفاده کنید.

10- کاملاً مراقب رژیم غذایی خود باشید و از خوردن انواع شیرینی و ادویه تا حد امکان خودداری نمائید.

در صورتی که خود یا یکی از بستگانتان مبتلا به آکنه یا جوش های زیر پوستی یا جای جوش روی صورت و بدن هستید:

• حتما با تیم درمانی خود مشورت کنید
• به هیچ عنوان جوش ها فشار ندهید یا نترکانید زیرا این اقدام باعث تشدید آسیب به بافت های مجاور و گسترش عفونت می گردد  
• بهداشت پوست خود را رعایت کنید
• الزما شستشوی مداوم با صابون کمک کننده نیست
• از میوه و سبزیجات تازه به صورت منظم در رژیم غذایی استفاده کنید
• به هیچ عنوان خودسرانه اقدام به درمان یا کندن جوش ها نکنید 
• حتما برای تشخیص و شناسایی عامل زمینه ساز جوش ها و آکنه به پزشک مراجعه کنید
• ممکن است نیاز به نمونه برداری و ارزیابی آزمایشگاهی باشد 
• در صورتی که مایل به طرح سوال و مشاوره با دکتر و یا مراجعه به مطب هستید از طریق زیر اقدام فرمائید

دکتر عباس انتظاری

دکتر متخصص جوش صورت در تهران