ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مقاربتی است که در نتیجه تماس مستقیم پوست به پوست منتقل می‌شود. این ویروس انواع مختلفی دارد که برخی از آنها می‌توانند به زگیل تناسلی منجر شوند و برخی دیگر ممکن است به سرطان‌های تناسلی، از جمله سرطان گردن رحم، منجر شوند. مطالعات نشان داده‌اند که انتقال HPV به صورت عمده از طریق رابطه جنسی و تماس‌های جنسی غیرنفوذی صورت می‌گیرد. اما این که آیا برخی از پوزیشن‌های جنسی می‌توانند خطر ابتلا به این ویروس را افزایش دهند یا خیر، به یک موضوع تحقیقاتی مهم تبدیل شده است. این مقاله به بررسی تاثیر پوزیشن‌های مختلف رابطه جنسی بر انتقال ویروس HPV و نحوه کاهش خطر ابتلا به آن می‌پردازد.
انتقال HPV در پوزیشن‌های جنسی مختلف
انتقال ویروس HPV از طریق تماس مستقیم پوست به پوست با نواحی آلوده بدن انجام می‌شود. این ویروس می‌تواند از طریق رابطه جنسی واژنی، مقعدی و دهانی منتقل شود. برای اینکه بتوانیم بررسی کنیم که پوزیشن‌های مختلف چگونه بر این فرآیند تأثیر می‌گذارند، باید عواملی را که خطر انتقال HPV را افزایش می‌دهند، در نظر بگیریم:
الف) پوزیشن‌های واژنی
در پوزیشن‌های واژنی، تماس مستقیم بین اندام تناسلی زن و مرد وجود دارد و این می‌تواند موجب انتقال ویروس HPV از یک نفر به نفر دیگر شود. در این پوزیشن، احتمال انتقال HPV به دلیل تماس مستقیم با پوست و مخاط واژن و آلت تناسلی بسیار زیاد است. تحقیقات نشان می‌دهند که هرچه تماس نزدیک‌تر و طولانی‌تر باشد، احتمال انتقال HPV بیشتر خواهد بود.
ب) پوزیشن‌های مقعدی
رابطه جنسی مقعدی نیز می‌تواند موجب انتقال HPV شود، زیرا در این پوزیشن نیز تماس مستقیم با نواحی آلوده برقرار است. به ویژه در زنان، مخاط مقعدی و همچنین نواحی اطراف آن می‌توانند در معرض انتقال ویروس قرار گیرند. مطالعات نشان داده‌اند که در پوزیشن مقعدی، احتمال انتقال HPV به دلیل تماس بیشتر و آسیب‌پذیرتر بودن بافت مقعد، بالاتر است.
ج) پوزیشن‌های دهانی
انتقال HPV در پوزیشن‌های دهانی یا رابطه جنسی دهانی نیز یک عامل خطر به شمار می‌آید، به ویژه در مورد HPVهای مرتبط با سرطان‌های دهان و حلق. این نوع انتقال زمانی اتفاق می‌افتد که فردی با شریک جنسی آلوده تماس دهانی داشته باشد. در اینجا، تماس با غشای مخاطی دهان و گلو می‌تواند باعث انتقال ویروس شود.
عوامل خطر و تاثیر پوزیشن‌های مختلف
در این قسمت، به بررسی عواملی می‌پردازیم که در پوزیشن‌های مختلف می‌توانند خطر انتقال HPV را تحت تأثیر قرار دهند:
الف) طول مدت تماس
طول مدت رابطه جنسی یکی از عواملی است که بر انتقال HPV تأثیر می‌گذارد. در پوزیشن‌هایی که تماس طولانی‌تری با نواحی آلوده برقرار می‌شود، احتمال انتقال بیشتر است. بنابراین، پوزیشن‌هایی که تماس مداوم‌تری با نواحی تناسلی دارند (مانند پوزیشن‌های واژنی) می‌توانند خطر انتقال را افزایش دهند.
ب) آسیب به پوست یا مخاط
آسیب‌های فیزیکی به پوست یا مخاط در طول رابطه جنسی می‌توانند راه‌هایی برای ورود HPV به بدن فراهم کنند. در پوزیشن‌های خاصی که فشار بیشتری روی نواحی حساس مانند مقعد یا واژن وارد می‌شود، این آسیب‌ها ممکن است بیشتر شوند و موجب انتقال HPV شوند.
ج) تعداد شرکای جنسی
میزان تماس با شرکای جنسی متعدد یکی دیگر از عوامل خطر در انتقال HPV است. هر چه تعداد شرکای جنسی بیشتر باشد، خطر انتقال HPV از یک فرد به فرد دیگر بیشتر می‌شود. در صورتی که فردی در پوزیشن‌های مختلف رابطه جنسی با شرکای متعدد داشته باشد، احتمال ابتلا به HPV بیشتر خواهد بود.
پیشگیری از انتقال HPV
اگرچه هیچ پوزیشن جنسی نمی‌تواند به طور کامل از انتقال HPV جلوگیری کند، اما اقداماتی وجود دارند که می‌توانند خطر انتقال این ویروس را کاهش دهند:
الف) استفاده از کاندوم
استفاده از کاندوم می‌تواند به طور قابل توجهی خطر انتقال HPV را کاهش دهد. کاندوم‌ها می‌توانند در بسیاری از پوزیشن‌ها، از جمله پوزیشن‌های واژنی و مقعدی، از تماس مستقیم پوست به پوست جلوگیری کنند و بنابراین احتمال انتقال ویروس را کاهش دهند.
ب) واکسیناسیون HPV
واکسن HPV یکی از مهم‌ترین ابزارهای پیشگیری از ابتلا به این ویروس است. واکسن HPV می‌تواند از ابتلا به انواع خطرناک ویروس که منجر به زگیل تناسلی یا سرطان می‌شوند، جلوگیری کند. زنان و مردان باید برای دریافت واکسن HPV در سنین مناسب اقدام کنند.
ج) کاهش تعداد شرکای جنسی
کاهش تعداد شرکای جنسی و داشتن یک شریک جنسی ثابت می‌تواند خطر ابتلا به HPV و سایر بیماری‌های مقاربتی را کاهش دهد. رابطه جنسی محافظت‌شده و با یک شریک جنسی ثابت، احتمال انتقال این ویروس را کمتر می‌کند.
د) بررسی‌های منظم پزشکی
زنان باید به طور منظم برای انجام تست‌های غربالگری HPV و تست‌های پاپ اسمیر (پاپ تست) به پزشک مراجعه کنند. این آزمایش‌ها می‌توانند به شناسایی زودهنگام ویروس و جلوگیری از مشکلات جدی مانند سرطان گردن رحم کمک کنند.
انتقال ویروس HPV از طریق تماس مستقیم پوست به پوست در پوزیشن‌های مختلف رابطه جنسی ممکن است رخ دهد. هر پوزیشن، از واژنی گرفته تا مقعدی و دهانی، می‌تواند خطرات متفاوتی را برای انتقال HPV به همراه داشته باشد. با این حال، استفاده از کاندوم، واکسیناسیون HPV، و کاهش تعداد شرکای جنسی از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند خطر انتقال این ویروس را کاهش دهند. آگاهی از روش‌های پیشگیری و انجام بررسی‌های منظم می‌تواند به افراد کمک کند تا از ابتلا به HPV جلوگیری کنند و سلامت جنسی خود را حفظ کنند.
دکتر عباس انتظاری متخصص طب پیشگیری در شمال تهران
