زگیل مقعدی یا کوندیلوما آکومیناتا Condyloma acuminata معمولا خود را به صورت زائده های گوشتی کوچک در اطراف مجرای مقعدی نشان می دهد. این زائده ها بیشتر در افراد همجنس باز و یا دارای روابط جنسی مقعدی مشاهده می شوند. در این مقاله ابتدا در مورد علت به وجود آمده زائده ‌های گوشتی در اطراف مقعد می‌پردازیم و سپس به بررسی بیشتر زگیل مقعد خواهیم پرداخت.

علت زائده های گوشتی کوچک در اطراف مجرای مقعدی

زائده های گوشتی در اطراف مقعد همیشه زگیل نیستند و می‌تواند به علت وجود یکی از موارد زیر پدید آید:

شقاق مقعدی

شقاق مقعد ، بریدگی های کوچک یا دانه‌هایی هایی است که در قسمت مقعد یا روی آن رخ می دهد. شقاق مقعد ممکن است ناشی از عبور مدفوع سخت باشد ، که می تواند پوست ظریف مقعد را پاره کند.

بواسیر

زائده گوشتی اطراف مقعد ممکن است بواسیر باشد. بواسیر بزرگ شدن بافت مقعد است. این عارضه ناشی از ورمهای متعدد در روده بزرگ و مقعد هستند و ممکن است داخلی یا خارجی باشند.

جوش مقعدی

جوش ها می توانند روی مقعد شکل بگیرند – به طور معمول وقتی یک یا چند منافذ با چربی و سلولهای مرده پوست بسته می شوند. منافذ مسدود شده ممکن است با چرک پر شود ، در نتیجه یک جوش ایجاد می شود.

زگیل مقعد

زگیل مقعد رشد بافتهایی است که در اثر عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) حاصل می شود و میتواند زائده گوشتی اطراف مقعد به وجود آورد.

مولوسکوم کنتاژیوزوم

مولوسکوم کنتاژیوزوم و یا زگیل آبکی یک بیماری ویروسی است که باعث ایجاد ضایعاتی به نام پاپول ها بر روی مقعد می شود.

زگیل مقعدی چیست؟

زگیل تناسلی در مومیایی های مصری نیز شناسایی شده است و از سوی دیگر در ادبیات باستانی ایرانی و به خصوص زرتشتی نیز از این بیماری به عنوان عامل سرطان یاد شده است و همواره با بیماری های سفلیس و سوزاک همراه بوده است. همواره به دلیل شرم و حیا و ترس از انگ زدن ها بیماران مبتلا به زگیل مقعدی  از ابراز بیماری خود در مراحل ابتدایی اجتناب می کنند.

افراد دارای زگیل باسن، گروهی از مراجعه کنندگان به کلینیک های عمومی، زنان و زایمان، ارولوژی، جراحی عمومی، پوست، طب پیشگیری و کلینیک های سلامت جنسی را تشکیل می دهند که با شکایت دانه های مقعدی یا جوش مقعدی به مطب پزشکان یا درمانگاه  مراجعه می کنند.

از آمار ابتلا به این ویروس در ایران اطلاع دقیقی در دسترس نیست ولی شواهد موجود نشان می دهد با توجه به تغییر الگوی رابطه جنسی در جوانان، آمار ابتلا به ویروس HPV در کشور روز به روز در حال افزایش است و متاسفانه آموزش های لازم به نوجوانان و جوانان در معرض خطر از سوی مجاری رسمی آموزشی دارای نواقص متعددی است.

زگیل مقعدی و ایدز

بسیای می پرسند که آیا رابطه ای بین زگیل مقعدی و ایدز وجود دارد؟ پاسخ این است که زگیل مقعدی هیچ ارتباطی با ایدز ندارد. با این حال، چون احتمال انتقال ایدز در افراد هموسکشوال و یا افرادی که رفتار پرخطر جنسی دارند، بیشتر است؛ پس سایر بیماری های جنسی از جمله زگیل مقعدی نیز از این راه انتقال می شود.

بنابراین به خودی خود، زگیل تناسلی و ایدز ارتباطی با یکدیگر ندارند چرا که عامل زگیل تناسلی، ویروس HPV است و ایدز نیز توسط ویروس HIV ایجاد می شود.

اصولا افرادی که دارای بیماری مقاربتی و به خصوص زگیل مقعدی باشند، 2 تا 5 برابر بیشتر از افراد عادی خطر ابتلا به سایر عفونت ها نظیر ویروس نقص ایمنی انسانی HIV و سفلیس را دارند؛ لذا همواره باید ارزیابی های لازم از این نظر نیز انجام گردد.

بسیاری از عفونت های همراه با زگیل مقعدی، هرگز قبلا مورد ارزیابی و شناسایی قرار نگرفته اند لذا هر فرد بیماری که با زگیل مقعدی به کلینیک مراجعه می کند باید از نظر سایر عفونت ها نیز بررسی گردد.

فرق زگیل مقعدی و بواسیر چیست؟

آیا زگیل مقعدی خطرناک است

حضور بیماری های مقاربتی همزمان با زگیل مقعدی خطر اکتساب و انتقال عفونت HIV را افزایش می دهد و یکی از مهمترین اصول برنامه های بهداشتی در جوامع برای کنترل همه گیری عفونت HIV شناسایی و درمان زودهنگام بیماری های مقاریتی به خصوص زگیل مقعدی  می باشد. سابقه سایر بیماری های مقاربتی در افراد مبتلا به زگیل تناسلی زنان و عفونت HPV  درمان نشده، مهمترین عامل خطر برای ایجاد سرطان دهانه رحم در زنان و سرطان مقعد در زنان و مردان می باشد.

زگیل مقعدی در زنان و ناباروری

در بسیاری از موارد زگیل تناسلی مقعدی زنان با عفونت های بدون علامت نظیر عفونت های کلامیدیایی همراه است که این آلودگی می تواند باعث ایجاد التهاب دررحم و لوله های رحمی شده و حتی ناباروری گردد. شایان ذکر است سالپنژیت درمان نشده ناشی از عفونت های کلامدیایی یکی از علل شایع ناباروری در زنان می باشد. بنابراین شناسایی زودهنگام و درمان به موقع عفونت های کلامیدیایی در زگیل مقعدی در زنان نقش بسیار موثری در پیشگیری از نازائی در آینده بیمار خواهد داشت. گرچه درمان قطعی زگیل مقعدی زنان هنوز شناسایی نشده است ولی بالاترین میزان موفقیت با کمترین میزان عود را در لیزر برای درمان زگیل مقعدی زنان شاهد هستیم

علت زگیل مقعدی در زنان چیست؟

همانگونه که در مقالات قبل نیز توضیح دادیم، علت زگیل مقعدی در زنان ویروس hpv است.مطالعه بیشتر: ویروس اچ پی وی

عکس زگیل مقعدی در زنان

حضور سایر بیماری های مقارتی به خصوص تریکومونا واژینالیس و کلامیدیا تراکوماتیس می تواند باعث طولانی تر شدن سیر عفونت  HPV و زگیل مقعدی گردد.

متاسفانه با توجه به تغییر الگوی روابط جنسی و شرایط فرهنگی کشور ، اکثر افراد مبتلا به زگیل مقعدی بسیار دیرهنگام به پزشک مراجعه می کنند و ممکن است فرصت طلایی برای شناسایی و پیشگیری از مشکلات جدی تر از دست برود. از سوی دیگر به علت بالا بودن هزینه های آزمون های غربالگری بیماری های مقاربتی اکثر بیماران مبتلا به خال گوشتی مقعد از پیگیری آن سر باز می زنند که این پدیده ممکن است باعث بروز عواقب جبران ناپذیری برای فرد مبتلا به عفونت های همزمان گردد.

ما 47 عکس مختلف از انواع زگیل تناسلی را برای شما گردآوری کرده ایم تا شکل زگیل را از نزدیک ببینید. برای مشاهده عکس های زگیل بر روی زگیل تناسلی مردان کلیک کنید

علت خال گوشتی مقعد چیست؟

خال گوشتی مقعد اگر از نوع زگیل تناسلی باشد می تواند به دلایل زیر ایجاد شود:

• نقص ایمنی ( نظیر دیابت ، آلودگی به ویروس HIV)
• پیوند اعضا و مصرف داروهای سرکوب کننده ایمنی
• سابقه سرطان یا دیسپلازی
• شرکای جنسی متعدد و تماس جنسی مقعدی
• مردان همجنس باز
• مصرف سیگار و الکل
• سابقه رادیوتراپی

علایم زگیل مقعدی چیست؟

بیماران مبتلا به زگیل مقعدی از علائم مختلفی شکایت دارند. علائم در ابتدا ممکن است کاملا گنگ و مبهم باشد و به لحاظ شرم و حیا اکثر افراد از مراجعه به پزشک سر باز می زنند. علائم به شکل خارش، ترشح، به هم خوردن الگوی اجابت مزاج نظیر اسهال یا یبوست، وجود ضایعه هایی شبیه خال گوشتی اطراف مقعد باشد.

ضایعات قابل مشاهده ممکن است به شکل گل کلم، یا ضایعات شبیه جوش یا دانه های برجسته اطراف مقعد باشد. همچنین ممکن است ضایعات در کانال مقعدی وجود داشته باشد که در اینگونه موارد نیاز به کولونوسکوپی تشخیصی می باشد.

درمان قطعی زگیل مقعدی چیست؟

باید بگوییم درمان قطعی در واقع وجود ندارد. اما اکثر عفونت‌های HPV  و زگیل مقعدی  به مرور زمان برطرف می‌شوند یا به اندازه‌ای ضعیف می‌شود که بر بدن تأثیری نمی‌گذارد. اما خود زگیل های مقعدی قابل درمان هستند. برای درمان زگیل مقعدی خفیف با تعداد و اندازه کوچک، از پماد درمان زگیل مقعدی مانند: پودوفیلین و یا سالیسیلیک اسید و در حالت پیشرفته تر از لیزر و یا کرایوتراپی استفاده می شود. برخی نیز درمان خانگی زگیل تناسلی را ترجیح می دهند که در اکثر مواقع، چاره ساز نیست!

اگر زگیل های تناسلی خیلی بزرگ باشند، برای درمان آنها از جراحی استفاده می شود. کمترین میزان عود درمان زگیل مقعدی در زنان استفاده از لیزر است. به گفته ی تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، لیزر در واقع بهترین روش درمان زگیل مقعدی گسترده یا عودکننده است که با استفاده از یک بی حسی موضعی و معمولا بدون درد یا خونریزی بوده و در یک جلسه به صورت سرپایی قابل انجام است.

برای پیشگیری از زگیل تناسلی مقعدی چه باید کرد؟

اگر شما ازنظر جنسی فعال هستید، تعداد شرکای جنسیتان را محدود کنید  بهترین روش برای پیشگیری از عود این زگیل،  محدود کردن تماس جنسی فقط به فرد غیرمبتلا است.

دونوع واکسن برای HPV  وجود دارد. البته هر کدام برای یک نوع خاصی از ویروس HPVموثر است.

از کاندوم در زمان تماس جنسی استفاده کنید. اگرچه نواحی پوشیده نشده توسط کاندوم میتواند آلوده شود و یا سبب انتقال بیماری شود . مراجعه به پزشک یا درمانگاه جهت انجام معاینات دوره ای یکی از بهترین راههای حفاظتی است.

عوارض زگیل مقعدی  چیست؟

زمانی که عامل ایجاد کننده زگیل مقعدی HPV  از نوع پر خطر باشد احتمال تبدیل شدن آن به سرطان مقعد یا سرطانهای دیگر آلت تناسلی وجود دارد. خال گوشتی روی مقعد یا گوشت اضافه در ناحیه مقعد، زندگی را به مخاطره نمی اندازد. حتی اگر درمان نشود، ممکن است خود به خود از بین برود. در بسیاری از موارد ممکن است آنقدر کوچک باشد که اصلا فرد متوجه آن نشود اما اگر ضایعه  باقی بماند یا از نظر تعداد و سایز رشدکند و زیاد شود باید حتما نمونه برداری و بررسی شود و فقط در موارد کمی ممکن است به سمت تغییرات بدخیمی پیشرفت کند.

بنابراین بهتر است بررسی های دقیقتر برای ارزیابی ضایعات مشکوک به عمل آید. گاهی مواقع زگیل مقعدی  به داخل رکتوم گسترش می یابد و می تواند زمینه را برای رشد برخی از ضایعات بدخیم رکتوم و روده بزرگ فراهم نماید لذا در اینگونه موارد معمولا باید علاوه بر نمونه برداری و سروتیپ ویروسی کولونوسکوپی و ارزیابی های داخلی نیز به عمل آید.

دکتر عباس انتظاری متخصص زگیل تناسلی