زگیل تناسلی در دختران باکره : آشنایی، پیشگیری و درمان
زگیل تناسلی چیست؟ زگیل تناسلی یک بیماری ویروسی است که توسط ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) ایجاد می‌شود. این ویروس می‌تواند باعث بروز ضایعات پوستی در ناحیه تناسلی، مقعد، یا حتی دهان شود. زگیل تناسلی معمولاً به صورت ضایعات کوچک و برجسته با رنگی شبیه به پوست ظاهر می‌شود که ممکن است بدون درد یا خارش باشد. اگرچه این بیماری به‌طور شایع از طریق رابطه جنسی منتقل می‌شود، اما راه‌های غیرجنسی نیز می‌توانند عامل انتقال آن باشند.
انتقال زگیل تناسلی در دختران باکره
زگیل تناسلی یکی از شایعترین عوارض عفونت با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است. این ویروس معمولاً به‌عنوان یک عفونت منتقل‌شونده از طریق تماس جنسی شناخته می‌شود. با این حال، شواهد نشان داده است که HPV می‌تواند در افرادی که هیچ سابقه‌ای از تماس جنسی ندارند، از جمله دختران باکره، نیز یافت شود. این امر سؤالاتی در مورد مسیرهای احتمالی انتقال HPV در دختران مجرد و انتقال غیرجنسی این ویروس ایجاد کرده است.
شواهد موجود
مطالعات متعددی به بررسی وجود HPV در دختران باکره پرداخته‌اند:
نتایج مطالعات بالینی
- یک مطالعه نشان داد که 51.1٪ از زنانی که اظهار داشتند هرگز رابطه جنسی نداشته‌اند، HPV مثبت بودند. این میزان در زنان فعال جنسی 69.1٪ گزارش شد.
- مطالعه دیگری با پیگیری 100 دختر باکره قبل و بعد از شروع تماس جنسی نشان داد که HPV پرخطر احتمالاً فقط از طریق تماس جنسی منتقل می‌شود.
زگیل تناسلی در دختران مجرد ممکن است از طرق مختلفی منتقل شود. علاوه بر رابطه جنسی،زگیل تناسلی در دختران بدون رابطه جنسی نیز دیده می شود نظیر تماس با سطوح آلوده مانند لباس، حوله، یا استخر و همچنین استفاده مشترک از وسایل شخصی می‌تواند عامل انتقال باشد. ویروس HPV عمدتاً از طریق تماس پوستی منتقل می‌شود و برای انتقال آن نیازی به تماس مستقیم جنسی نیست.
برخی از شایعترین راه های انتقال غیر جنسی زگیل تناسلی در دختر باکره به شرح زیر است
1. خودآلایشی (Self-inoculation)
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد HPV می‌تواند از طریق خودآلایشی منتقل شود:
HPV DNA روی انگشتان افراد آلوده شناسایی شده است.
شستشوی ناکافی دست‌ها می‌تواند به انتقال ویروس از یک بخش بدن به بخش دیگر کمک کند.
2. انتقال عمودی (Vertical Transmission)
ویروس ممکن است در دوران بارداری یا زایمان از مادر به نوزاد منتقل شود.
این انتقال اغلب به صورت گذرا بوده و ویروس طی 1 تا 2 ماه در بدن نوزاد پاک می‌شود.
3. انتقال از طریق سطوح آلوده
ویروس می‌تواند روی سطوح بی‌جان مانند لباس‌ها یا تجهیزات پزشکی باقی بماند و فرد دیگری را آلوده کند.
مطالعات نشان داده‌اند که HPV می‌تواند برای چندین روز در محیط زنده بماند. استفاده از وسایل شخصی مشترک مانند حوله، لباس زیر یا وسایل اصلاح. یا تماس با سطوح آلوده در اماکن عمومی مانند استخر، سونا یا توالت فرنگی.
4. استفاده از تجهیزات پزشکی آلوده
تجهیزات پزشکی مانند پروب‌های سونوگرافی ترانس‌واژینال که به‌درستی ضدعفونی نشده‌اند، می‌توانند منجر به انتقال ویروس شوند. نقص در پوشش‌های محافظ این تجهیزات می‌تواند خطر انتقال را افزایش دهد.
علل و عوامل خطر
رفتارهای پرخطر جنسی برخی از رفتارها می‌توانند احتمال ابتلا به زگیل تناسلی را افزایش دهند:
- روابط جنسی محافظت‌نشده.
- تماس جنسی مقعدی یا دهانی.
- استفاده مشترک از اسباب‌بازی‌های جنسی.
- شروع زودهنگام روابط جنسی در سنین پایین.
- داشتن شرکای جنسی متعدد.
عوامل غیرجنسی خطرزا
- ضعف سیستم ایمنی به دلیل بیماری‌هایی مانند HIV یا مصرف داروهای کورتیکواستروئیدی.
- تماس با سطوح آلوده.
- استفاده از وسایل شخصی مشترک.
- شرایط بهداشتی و اقتصادی نامناسب.
- سیگار کشیدن و مصرف الکل.
علائم زگیل تناسلی در دختران مجرد
ظاهر ضایعات زگیل تناسلی معمولاً به صورت ضایعات برجسته و کوچک با رنگی شبیه به پوست یا سفید ظاهر می‌شود. این ضایعات ممکن است منفرد یا به‌صورت خوشه‌ای (شبیه گل کلم) باشند. اندازه و شکل زگیل‌ها می‌تواند متغیر باشد.
محل ظهور زگیل‌ها
- دستگاه تناسلی خارجی.
- اطراف مقعد.
- کشاله ران.
- دهان و زیر زبان (در موارد خاص).
علائم همراه
- زگیل تناسلی معمولاً بدون درد و خارش است.
- در برخی موارد، ممکن است فرد هیچ علامت ظاهری نداشته باشد.
- گاهی اوقات، زگیل‌ها ممکن است به تدریج بزرگ‌تر شوند یا تعدادشان افزایش یابد.
پیشگیری از زگیل تناسلی در دختر باکره
رعایت بهداشت فردی
- استفاده از وسایل شخصی.
- اجتناب از استفاده مشترک از حوله، لباس زیر و تیغ.
- تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی.
رعایت بهداشت فردی
- استفاده از وسایل شخصی.
- اجتناب از استفاده مشترک از حوله، لباس زیر و تیغ.
- تمیز و خشک نگه داشتن ناحیه تناسلی.
تقویت سیستم ایمنی
- مصرف مواد غذایی سالم و سرشار از ویتامین‌ها.
- خواب کافی و مدیریت استرس.
- انجام فعالیت‌های بدنی منظم.
واکسیناسیون HPV واکسن HPV یکی از مؤثرترین روش‌های پیشگیری از ابتلا به انواع پرخطر ویروس است. این واکسن معمولاً برای دختران و پسران در سنین نوجوانی توصیه می‌شود.
درمان زگیل تناسلی در دختر باکره
آیا زگیل تناسلی به درمان نیاز دارد؟ در بسیاری از موارد، زگیل تناسلی به مرور زمان و بدون نیاز به درمان از بین می‌رود. اما به دلیل احتمال عود بیماری یا خطر بدخیمی، توصیه می‌شود که زگیل‌ها تحت نظر پزشک درمان شوند.
روش‌های درمانی رایج
داروهای موضعی:
- پودوفیلین: برای ضایعات کوچک و سطحی استفاده می‌شود.
- کرم ایمی کیمود: با تقویت سیستم ایمنی، به کاهش زگیل‌ها کمک می‌کند
کرایوتراپی (انجماد):
- ضایعات با نیتروژن مایع منجمد می‌شوند. این روش برای زگیل‌های کوچک مؤثر است اما ممکن است دردناک باشد و احتمال عود بالایی دارد.
لیزر درمانی:
- یکی از سریع‌ترین و مؤثرترین روش‌ها برای از بین بردن زگیل‌هاست. لیزر می‌تواند زگیل‌های بزرگ را نیز درمان کند و عوارض کمی دارد.
الکتروسرجری (کوتر):
- با استفاده از جریان برق، زگیل‌ها سوزانده می‌شوند. این روش ممکن است باعث ایجاد اسکار شود.
آر اف (رادیوفرکانسی):
- برای زگیل‌های بزرگ و کم‌تعداد مناسب است و معمولاً اسکار کمتری ایجاد می‌کند.
درمان خانگی زگیل تناسلی
- استفاده از محلول‌های موضعی تجویزشده توسط پزشک.
- پرهیز از دستکاری ضایعات.
- حفظ بهداشت و خشک نگه داشتن ناحیه مبتلا.
جوش تناسلی و تفاوت آن با زگیل تناسلی
جوش تناسلی چیست؟ جوش تناسلی ممکن است به دلیل اصلاح، تعریق، یا استفاده از مواد شوینده نامناسب ایجاد شود. برخلاف زگیل تناسلی، جوش‌ها معمولاً به صورت برجستگی‌های دردناک یا خارش‌دار ظاهر می‌شوند و با ترشحات چرکی همراه هستند.
درمان جوش تناسلی
- استفاده از شوینده‌های ملایم با pH مناسب.
- خودداری از فشردن جوش‌ها.
- پوشیدن لباس‌های نخی و جلوگیری از تعریق زیاد.
- مشاوره با پزشک در صورت عدم بهبودی.
دکتر عباس انتظاری – متخصص طب پیشگیری
